Menu

اخبار کتابخانه

پنجشنبه 20 اردیبهشت 1403
تعداد بازدید: 58
تعداد نظرات: 0

سید محسن محسنی: کتابخانه مسجد اعظم قم مرکزی علمی و پویا، زنده و آراسته موجبات مفاخرت شهر مقدس قم است

در قسمت دیگری از این جلسه جناب اقای سید محسن محسنی از پژوهشگران بنیاد قم‌پژوهی ضمن تبریک هفته معلم، از حضرت ایت الله علوی بروجردی که کتابخانه مسجد اعظم را به مرکزی علمی و پویا، زنده و زیبا و آراسته تبدیل کردند به گونه ای که محل مراجعه بسیاری از پژوهشگران قرار گرفته و موجبات مفاخرت شهر مقدس قم را از این حیث فراهم کرده اند، تشکر و قدردانی به عمل آوردند.

ایشان همچنین از جناب اقای جلیسه که در بازنمایی تاریخ چاپ و نشر در ایران کارنامه ای درخشان و ماندگار به جامعه علمی کشور عرضه کردند، قدردانی و سپاسگزاری کردند و افزودند: بی شک هر محققی که بخواهد در زمینه تاریخ چاپ و نشر در ایران کار کند، بی نیاز از مراجعه به آثار استاد جلیسه نیست.

ایشان در بخش دیگری از سخنان خود تاکید کردند: کتابخانه آیت الله بروجردی اینک در شهر قم تنها مرکز در ایران است که مجموعه ای شناخته شده و فهرست شده از کتابهای درسی از قدیم تا این زمان را در خود جای داده است. مجموعه ای که در هیچ کجای ایران تا این زمان با این کم و کیف، دیده و شناخته نشده است.

ایشان اشاره کردند که تورق و تصفح در فهرست حاضر  نشان دهنده این است که بسیاری از بزرگان علم و ادب و فرهنگ ایران از ابتدای تشکیل نظام آموزشی در ایران تا کنون در کار نگارش کتابهای درسی بودند، کسانی همچون: فاضل تونی، حسین سمیعی، علی اکبر کاوه (خوشنویس) و ...، و در زمان دانش آموزی ما مرحومان دکتر باهنر، دکتر بهشتی و  آیت الله سید رضا برقعی که از شهر قم بودند و به سهم قم هم اشاره کوچکی می کند.

محسنی به این نکته هم تاکید کرد که چنین مجموعه های عظیمی باید توسط متولیان امر مثل وزارت آموزش و پرورش که جایگزین وزارت فرهنگ در گذشته بودند جمع آوری و تعظیم شود که چنین نکردند. و باید دید که چرا دستگاههای متولی قانونی ما به تکالیف خود عمل نمی کنند و دوستان دیگر هم از سر علاقمندی و عشق این کار را انجام می دهند.

ایشان همچنین به ویژگی های فهرست حاضر اشاره کردند و افزودند: این فهرست در دو جلد با 1502صفحه، براساس نام کتاب به صورت الفبایی فهرست بندی شده است. روی این فهرست کار بسیاری صورت گرفته و این مشخصات در فهرست درج شده است: نام کتاب، تاریخ تولد و فوت نویسنده، نوع چاپ(سنگی یا سربی یا...)، تاریخ چاپ، نام چاپخانه، نام واقف، تعداد صفحات، نوبت و قطع چاپ. و نیز این اثر ارزشمند در ده  قسم نمایه دارد شامل: نمایه عنوان، پدیدآورندگان، خوشنویسان، اماکن، ناشران، چاپخانه ها و حتی برای مهرها نیز نمایه تعریف شده است که این بسیار مهم است و در آخر نمایه موضوعی و تصاویر.

محسنی افزود از آنجایی که متاسفانه شهر قم در چاپ کتابهای درسی نقش چندانی نداشته است، با این وجود در این فهرست صرفاً دو کتاب از مرحوم علی اصغر فقیهی با عنوان «دستورزبان فارسی» به چشم می خورد که توسط موسسه مطبوعاتی حکمت (حاج آقا یحیی برقعی(ره) موسس آن)، در قم در سال 1346چاپ کرده است. دیگری کتاب «دستورهای املا وانشا، کتابفروشی و چاپخانه نوین» تالیف حاج محمد برقعی (ره) بوده است.

ایشان به عنوان مطلب آخر خاطرنشان کردند: بخش سی و دوم خاطرات عبدالرحیم جعفری از بزرگترین ناشران که ناشر بزرگ دوران پهلوی بودند، اختصاص به گزارشی از چاپ و نشر کتابهای درسی در دوران پهلوی دارد که حاوی اطلاعات مهمی درخصوص تاریخ نشر و توزیع و حتی تدوین کتابهای درسی در آن زمان است و محققان برای اطلاع از این مشخصات بی نیاز از بخش 32 آن کتاب نیستند. این بخش شامل گزارش کاملی از تحول کتابهای درسی در دوره پهلوی است، از جمله: گزارشی جامع از آشفتگی در چاپ و نشر کتابها دارد که در اواخر دوره پهلوی اول و دوره پهلوی دوم استادان و معلمان کتابها را به سلیقه و انتخاب خود برمی گزیدند و آشفتگی در بازار نشر کتابهای درسی وجود داشت که به طبع آن اختلاف ناشران و چاپخانه داران در این خصوص که بعدها منجر به تشکیل شرکتهای سهامی متعددی شد که در کتاب ذکر شده و همچنین اختلاف ناشران با دولتهای وقت و نقش موثر مرحوم جعفری و صنعتی زاده (موسس انتشارات فرانکلین در ایران) در ساماندهی و نظم و نسق به کتابهای درسی مطالبی در این کتاب ذکر شده است.

در آخر این جلسه مراسم رونمایی از کتاب «فهرست کتابهای درسی کتابخانه آیت الله بروجردی (مسجداعظم)» برگزار و شرکت کنندگان عکس یادگاری گرفتند.

تصاویر
  • سید محسن محسنی: کتابخانه مسجد اعظم قم مرکزی علمی و پویا، زنده و آراسته موجبات مفاخرت شهر مقدس قم است