بخش مجموعه سازی کتابخانه
فراهم آوری منابع
مجموعهسازی یکی از بخشهای کتابخانه است که وظیفه تدوین خط مشی تهیه منابع و وجین آنها را بر عهده دارد. پس از واگذاری کتابخانه به مرکز مدیریت حوزه تا سال 1383، به دلیل نبود فضای کافی در مخزن کتابخانه، خرید کتابی صورت نمیگرفت و تنها کتابهای وقفی و اهدای به مجموعه اضافه می شد.
با تدبیر مدیر وقت کتابخانه، آقای صادق حسنزاده بخشی از کتابهای تکراری مخزن به سالنهای مطالعه منتقل گردید با این کار علاوه بر دسترسی آسان مراجعه کنندگان به منابع کتابخانه، فضای مناسبی در مخزن برای خرید کتاب ایجاد شد و کتابهای ضروری و شروح دروس حوزوی به صورت محدود خریداری گردید.
در ساختار کتابخانه بخشی با عنوان مجموعهسازی در نظر گرفته شده بود که با انتصاب خانم زهرا حسن نژاد به مسئولیت این بخش راه اندازی گردید.
پس از راه اندازی بخش مجموعه سازی، با تاکید مدیریت کتابخانه؛ سیاست ها و خطمشی خرید منابع کتابخانه تدوین شد.
برای تدوین طرح خرید منابع، تعیین نوع کتابخانه و جامعه استفاده کنندگان ضروری بود؛ در ضمن لازم بود موضوعات و انواع منابع موجود در کتابخانه ارزیابی شود.
برای اینکه نوع کتابخانه مشخص شود علاوه بر مشورت با تولیت محترم کتابخانه طبق نظر اساتید کتابداری چند شاخصه دیگر طبق اصول کتابداری در نظر گرفته شد:
- جایگاه سازمانی: کتابخانه از نظر سازمانی زیر نظر معاونت پژوهش حوزههای علمیه اداره میشود.
- منابع: از لحاظ منابع، هسته اولیه مجموعه کتابخانه را کتابهای اهدایی علما و نیکوکاران تشکیل داده شده، این امر باعث شده درحال حاضر مجموعه منابع کتابخانه بر موضوعات علوم اسلامی و علوم انسانی تمرکز داشته باشد. بنابراین از نظر موضوعی کتابخانه تخصصی به شمار میرود. بنابر این در مجموعهسازی و انتخاب منابع باید ویژگیهای کتابخانه یعنی تخصصی بودن و وابستگی به معاونت پژوهش حوزه لحاظ شود.
- جامعه: از جهت جامعه استفاده کنندگان اغلب مراجعهکنندگان کتابخانه فضلای حوزههای علمیه و پژوهشگران حوزه و دانشگاه هستند. اگر چه در حال حاضر امکان ارائه خدمت به تمامی طبقات مردم (همانطور که مؤسس فقید تمایل داشتند) وجود ندارد؛ اما کتابخانه خود را ملزم به ارائه خدمات به همه پژوهشگران علوم اسلامی میداند.
- بودجه: از دیگر عواملی که میتواند در انتخاب منابع کتابخانه تاثیرگذار باشد در نظرگرفتن بودجه و فضای مخزن است.
باتوجه به اینکه کتابخانه آیت الله العظمی بروجردی شامل سه تالار مطالعه مجزا به صورت قفسه باز و یک مخزن اصلی مشترک به صورت قفسه بسته است. در انتخاب منابع، باید نیاز مخزن و هر یک از تالارها به صورت مجزا مورد بررسی قرار گیرد. پذیرش منابع اهدایی و وقفی باتوجه به معیارها و ضوابط موجود در خرید کتاب صورت میگیرد.
پس از مشخص شدن خط مشی کتابخانه در مجموعه سازی، فهرستی از منابع مورد نیاز کتابخانه، با همکاری کارشناسان کتابداری بخش خواهران تهیه و با استفاده از بودجه های حمایتی (از طرف شورای عالی ومدیریت حوزههای علمیه، معاونت فرهنگی سازمان اوقاف و امور خیریه، مرکز خدمات حوزه، دفتر تولیت مسجداعظم، دفتر آیت اللهالعظمی سیستانی واداره کل فرهنگ و ارشاداسلامی) خریداری شد.
مجموعه سازی کتابخانه
قبل از اقدام به خرید منابع جلسات مشاوره با اساتید کتابداری و اطلاع رسانی برگزار می شد در این جلسات با کمک اساتید و کارشناسان، طرح مجموعه سازی و فراهم آوری با در نظر گرفتن نیاز مخاطب برای کتابخانه تنظیم شد.
برای آشنایی بیشتر با طرح مذکور و طرح پایگاه کتابشناسی آیت الله العظمی بروجردی ، این طرح ها به همراه گزارشات مربوطه ارائه می گردد.
طرح فراهمآوری و مجموعهسازی
مقدمه
مجموعه سازی از بخشهای مهم در هر کتابخانه است که خطمشی گسترش مجموعه منابع و وجین در آن انجام میگیرد. از عوامل مهم تاثیرگذار در مجموعهسازی کتابخانهها نوع طبقهبندی کتابخانه، جامعه استفادهکننده و چگونگی ارائه خدمات کتابداری است. کتابخانهآیت الله العظمی بروجردی (ره) از لحاظ طبقهبندی در رده کتابخانههای عمومی با گرایش علوم اسلامی است که اکثر مراجعهکنندگان آن حوزویان و دانشپژوهان رشتههای علوم دینی هستند و در بخش خدمات عمومی کتابداری،این کتابخانه از چندین تالار مطالعه مجزا به صورت قفسه باز و مخزن اصلی به صورت قفسه بسته تشکیل شده است. لذا در انتخاب منابع باید نیاز مخزن و هر یک از تالارها به صورت مجزا مورد بررسی قرار گیرد.
همچنین سطح اطلاعاتي جامعه استفاده كننده؛ زبان منابع انتخابي (فارسي- عربي و لاتين) مورد توجه واقع شود.
تالار مرجع: مراجعین این تالار اساتید، محققین و پژوهشگران هستند بنابراین اولویت منابع موجود در این بخش، منابع مرجع خواهد بود(کتابهای اعلام، کتابشناسیها، دایرهالمعارفها و فرهنگها و منابع مرجع فقهی، حدیثی، تفسیری و تاریخی شیعی و اهل سنت و ... )
تالارهای عمومی: مراجعین این تالار اساتید، فضلای حوزه، دانشجویان کارشناسی ارشد و دکتری هستند. بنابراین، منابع اصلی و مرتبط علوم اسلامی و کتاب های درسی حوزوی، که به طور مداوم مورد نیاز کاربران است، برای این بخش تهیه خواهد شد.
تالار خواهران: از آنجا که تالار خواهران مستقل بوده و امکان دسترسی آنها به منابع تالار مرجع وجود ندارد، بنابراین تهیه منابع این تالار در شاخههای «علوم اسلامی و حوزوی، ادبیات، فلسفه، مدیریت و روانشناسی، تاریخ، ...» به دو دسته تقسیم میشود.
الف) منابع اصلی و پایه که کاربران در مطالعه آنها مداومت دارند.
ب) منابع مرجعی که استفاده دائمی و همیشگی دارند.
مخزن اصلی: بخش عمدهای از منابع در این مخزن نگهداری میشود. در تهیه و انتخاب منابع علاوه بر سیاستهای کلی و داخلی کتابخانه محدودیت حجم و فضای آن نیز باید در نظر گرفته شود.
انواع منابع کتابخانه
• کتاب:شامل كتاب¬هاي خطي، چاپ سنگي، چاپ سربي، چاپ صنعتي وكتاب¬هاي الكترونيكي
• پیایندها :شامل مجلات و نشریات چاپی و الکترونیکی
• اسناد و مدارک چاپی و الکترونیکی غیر کتابی: پایان نامه¬ها، اسناد، جزوه¬ها و ...
• سایر منابع اطلاعاتی:شامل پایگاه های اطلاعاتی ....
مراحل و روش¬های انتخاب
مراحل انتخاب منابع کتابی، نشریات ادواری، پایان¬نامه¬ها و.... هر کدام با توجه به نوع محمل اطلاعاتی متفاوت و در مراحل مختلفی انجام خواهد شد.
• کتاب: در انتخاب این منابع نیاز کاربران در درجه اول اهمیت است، سپس کتابهای جدیدالانتشار، کتابهای مرجع، آثار برگزیده، آثار مؤلفان و مشاهیر حوزه موضوعی مربوطه و نواقص کتب دوره ای.
• پیایندها: در انتخاب این منابع فرمت دیجیتال در درجه اول اهمیت است، سپس نشریات خاص و برگزیده، نشریات اهدایی و عضویت در پایگاه های اطلاعاتی نشریات.
• اسناد: اسناد مکتوب اهدایی مرتبط با حوزههای علمیه، مراجع معظم تقلید و جمع آوری اسناد مرتبط با شخصیت آیتالله العظمی بروجردی، مسجد اعظم و سایر آثار مرتبط با ایشان ....
• پایاننامهها: در انتخاب این منابع فرمت دیجیتال در درجه اول اهمیت است و پایاننامههای حوزوی، دانشگاهی با موضوعات علوم انسانی و اسلامی، پایان نامههای اهدایی کاربران خواهند بود.
• پایگاه های اطلاعاتی: در انتخاب این منابع نیاز کاربران و امکانات کتابخانه در درجه اول اهمیت است و پایگاههای علمی مرتبط با حوزه موضوعی علوم اسلامی و انسانی به زبان فارسی و عربی تهیه خواهند شد.
جهت تهیه هر کدام از منابع فوق مراحل و روش انتخاب متناسب با نوع محمل مدون خواهد شد.
خطمشی مجموعهسازی
یکی از رایجترین و متداولترین ابزارهای برنامهریزی رسمی در کتابخانهها و مراکزاطلاعرسانی خطمشی مجموعهسازی است و عوامل بسیاری مجموعهسازی و خطمشی آن را تحت تأثیر قرار میدهند. تدوین خطمشی مجموعهسازی از اهم وظایف این بخش است که در تهیه آن رعایت اصول و استانداردهای کتابداری و مجموعهسازی و همچنین سیاستهای داخلی کتابخانه باید لحاظ شود. اهم این موارد عبارتند از:
• تعریف دقیق جامعه کتابخانه و بیان خصوصیات اساسی استفادهکنندگان اصلی کتابخانه؛
• تدوین اهداف و برنامههای اساسی کتابخانه و تبیین اینکه کتابخانه برای پاسخگویی به چه نیازهای اطلاعاتی تشکیل شده است؛
• تبیین محدودیتها و موانع مجموعهسازی؛
• تعیین موضوعات مجموعهسازی و تعریف حدود و عمق مجموعهسازی در هر کدام از آنها؛
• تعیین زبان، سطح و نوع منابع اطلاعاتی؛
• تعیین میزان مجموعهسازی و سطح همکاری بین کتابخانهای در انتخاب و تهیه منابع اطلاعاتی؛
• تدوین سیاست ارزشیابی و سیاست وجین مجموعه، شامل چگونگی تهیۀ نسخه¬های تکراری و شیوههای وجین؛
• تدوین سیاستها منابع اهدایی و شرایط اهدا؛
• سیاستگذاری برای حفاظت از مجموعه و نگهداری مجموعههای ویژه؛
• محدودیت منابع مالی؛
• افزایش حجم انتشارات و اطلاعات که از آن به «انفجار اطلاعات» نام میبرند؛
• تنوع محملهای اطلاعاتی و شرایط دستیابی به آنها؛
• تغییرات اساسی در بازار خرید و فروش منابع، به ویژه منابع الکترونیکی؛
• حفاظت از مجموعه کتابخانهها؛
کمیته انتخاب
تشکیل کمیته انتخاب از ملزومات مجموعهسازی است که جهت انتخابِ تمام منابع کاربرد دارد و روند انتخاب را سوگیری و اعمال سلیقه شخصی خارج خواهد کرد. در تشکیل کمیته انتخاب بایستی به نوع کتابخانه و خدمات آن، حوزه موضوعی کتابخانه، بودجه کتابخانه، نوع محمل اطلاعاتی... توجه شود.
ابزارها و مراجع مورد استفاده
شناسایی منابع اطلاعاتی، مرحلهای اساسی و مهم در انتخاب و سفارش منابع است. ابزارهای انتخاب، شناسایی و انتخاب منابع اطلاعاتی را تسهیل میکنند. هر چند بسیاری از ابزارهایی که امروزه در مجموعهسازي استفاده ميشود و در اینجا از آنها نام برده ميشود، در اصل برای چنین منظوری تولید نشدهاند؛ اما کارکرد ابزارهای انتخاب را دارا هستند. این ابزارها عبارتاند از:
• فهرست ناشران؛
• فهرست انتشارات سازمانها و انجمنها؛
• نمایشگاه¬ها و کتابفروشیها؛
• کتابشناسی¬ها و مجلات تخصصی؛
• اینترنت و پایگاه¬های اطلاعاتی؛
• فهرست معرفی آثار مرجع؛
• منابع نقد و بررسی.
ارزيابي مجموعه
ارزيابي مجموعه به صورت دورهاي، توسط بخش مجموعهسازي انجام ميشود. مجموعۀ منابع اطلاعاتی یک کتابخانه را از جنبههای مختلف و با روشهای گوناگون میتوان ارزیابی کرد. هرکدام از روشها، برای ارزیابی جنبۀ خاصی از مجموعه طراحی شدهاند یا برای هدف خاصی مفیدتر هستند. بنابراین، با توجه به هدف ارزیابی و اطلاعات مورد نیاز، باید روش ارزیابی مناسب را انتخاب کرد. مهمترین روشهای ارزشیابی مجموعه عبارتاند از:
• بررسی میزان استفاده از مجموعه
• بررسی مجموعه موضوعی
• نظرسنجی از جامعه کتابخانه و میزان رضایتمندی آنها
• فهرستهای پیشنهادی متخصصان و فهرستهای معتبر موضوعی
• مدارک استفاده نشده
گزارش فعالیت مجموعهسازی:
فرایند مجموعهسازی طبق طرح مصوب سال 1390 از ابتدای سال 1391 اجرائی شد.
1. اعضای کمیته انتخاب به شرح ذیل معرفی و انتخاب شد:
- مدیر کتابخانه یا نماینده¬ای از طرف وی
- مسئول بخش مجموعه¬سازی
- یک نفر کارشناس ارشد کتابداری
- کارشناسان موضوعی
- یک نفر از کارشناسان بخش فهرستنویسی
- كارشناس بخش فناوری (جهت شركت در جلسات منابع الكترونیكی)
2. فهرست موضوعی كتابخانه بدین شرح انتخاب شد:
فقه، اصول، حدیث، رجال، علوم قرآنی و تفسیر، فلسفه اسلامی، اخلاق، تاریخ، دائرهالمعارفها، علوم اجتماعی، روانشناسی، علوم سیاسی، حقوق، ادبیات و فلسفه غرب در اولویت بودند.
3. دسترسی به ابزارها و مراجع زیر فراهم شد:
- پایگاه های اطلاع رسانی و نقد کتاب معاصر، خانه کتاب، کتابخانه تخصصی تاریخ (بخش تازه-هاکتاب)، آدینه بوک، آی کتاب، کتاب نیوز و مجله نمایه.
- مجموعه نشریات کلیات ماه، نشریه آیینه پژوهش، فصلنامه نقد کتاب، مجله کارنامه نشر، نشریه کتاب هفته و فصلنامه کتابهای اسلامی.
4. تهیه منابع كتابی:
طبق آییننامه و رعایت ضوابط كتابخانهای در سالهای 94- 1392منابع كتابی در مرحله اول از طریق نیازسنجی كاربران، استفاده از نشریات كتاب ماه ( خانه كتاب) لیست برداری شد. در كمیته انتخاب مورد ارزیابی قرار گرفته و لیست نهایی در فرایند خرید قرار گرفت. در مرحله دوم بسیاری از منابع با شركت فعال در نمایشگاههای كتاب و كتابفروشیهای معتبر و ارتباط با ناشران مرتبط تهیه شد.
5. تهیه نشریات ادواری (پیایندها)
اشتراك برخی از نشریات مرتبط و معتبر فراهم شد. حجم عظیمی از نشریات الكترونیكی و دیجیتال از طریق مكاتبه با مجموعهداران مربوطه فراهم شد.
6. پایان نامه¬ها
پایان نامههای مركز مدیریت حوزه های علمیه به شکل فایل دیجیتال فراهم شد و پایاننامههای عربی دیجیتال توسط کتابخانه آیت ا... العظمی حائری در فرایند خدمات کتابخانه دیجیتال قرار گرفت.
7. وجین
بخش انبوهی از منابع كتابخانه در حین سازماندهی وجین شد. برخی از این منابع به دیگر كتابخانهها اهدا و بخشی به انبار كتابخانه منتقل شد.
8. منابع اهدایی
طبق ضوابط مصوب كتابخانه منابع اهدایی پذیرفته شد. در این روند منابع پس از بازبینی و جستجو چنانچه مورد نیاز و استفاده بود پذیرفته و در غیر اینصورت عودت یا به انبار جهت اهدا به کتابخانه های دیگر حوزوی منتقل شد.
شیوه تهیه منابع
در مرحله اول لیست های منابع مورد نیاز توسط کارشناسان کتابخانه تهیه و هر سال بروز رسانی گردید. این لیست ها ابتدا به صورت موضوعی تنظیم و برای نظرخواهی در اختیار اساتید حوزه و اعضای هیات علمی دانشگاه (حداقل دو نفر) قرار گرفت. کتابهای منتخب توسط اساتید بر اساس نام ناشر لیست شد و از طریق نمایشگاه ها و ناشران معتبر تهیه گردید.
با فعالیت کمیته انتخاب از سال 1389 تا سال 1394 بیش از 15000 عنوان کتاب در 20000 مجلد برای کتابخانه تهیه شد که تاریخ انتشار 12000 عنوان از آنها بعد از سال 1389 بوده است.
در این مدت بیش از 8000 عنوان کتاب دیجیتال عربی، پایگاه نشریات، نرم افزارهای علوم اسلامی، نسخه دیجیتال از نسخ خطی کتابخانه کاشف الغطاء، پایان نامه دیجیتال حوزوی و پایگاه نورمگز برای کتابخانه تهیه گردید.
همچنین کتابخانههای شخصی آیت ا... العظمی بروجردی، آیت ا... محمدحسین علوی بروجردی و تعداد 50جلد نسخه خطی توسط حضرت آیت ا... علوی بروجردی به کتابخانه اهداء شدند.
بر اساس آخرین اطلاعات ثبت شده در نرم افزار کتابخانه (پایان سال1394)، کتابخانه آیت الله العظمی بروجردی دارای 7320 عنوان نسخه خطی، 8000 عنوان کتاب چاپ سنگی، 1400 عنوان کتاب چاپ سربی، بیش از 50.000 عنوان (80.000 جلد) کتاب چاپ صنعتی و 1500 عنوان نشریه(6000شماره) است.
گزارش کمیته انتخاب بخش مجموعه سازی کتابخانه آیت ا... العظمی بروجردی
ردیف موضوعات کارشناسان کمیته انتخاب
1 منابع تالار محققین آقای حجتالاسلام والمسلمین اسکندری؛ 2
فقه و حقوق آقایان حجتالاسلام والمسلمین محمدجواد ارسطا، دكتر حسین رحمت اللهی، دكتر عبدالرضا علیزاده، دكتر حبیب نژاد، دكتر مهدی موحدی محب، دكتر نورالهی و مجتبی فیض قمی
خانم صفری و خانم بختیاری؛
3
حدیث و نهج البلاغه آقایان حجتالاسلام والمسلمین احمد غلامعلی، حجتالاسلام والمسلمین رحمان ستایش و حجتالاسلام والمسلمین عبدالله موحدی محب؛ و خانم دکتر عطایی
4
فلسفه، كلام اسلامی ، ادیان و عرفان آقایان حجتالاسلام والمسلمین رضا برنجكار،
حجتالاسلام والمسلمین نجارزادگان، محسن سیدتاج الدینی و مصطفی فیاضپور
خانم دكتر غلامی ، خانم دكتر رضوانی، خانم غلامیان، خانم وحیده رجبیو خانم دكتر رحمتی
5
علوم قرآنی و تفسیر آقایان حجتالاسلام والمسلمین علی راد، حجتالاسلام والمسلمین نجارزادگان، حجت الاسلام والمسلمین مهدوی راد
خانم دكتر عطایی و خانم محمودی(سطح4 حوزه)
6
روانشناسی آقایان دكتر میرزاحسینی، دكتر آقایوسفی
خانمها دكتر احمدی، دكتر استادیان، دكتر برقعی، جمال نیک و دكتر برقراری
7
جامعه شناسی آقایان دكتر باقر ساروخانی، دكتر پناهی، دكتر طالبی، دكتر كرمی و مجتبی فیض قمی
خانمها دكتر برقراری، بصیرتی، سوسن باستانی و دکتر حسین پور
8 ادبیات آقای علی افراسیابی نهاوندی
خانم خورشیدی، خانم رضوانی، خانم بختیاری
9 تاریخ آقای دكتر محمدزاده ومجتبی فیض قمی
خانم دكتر احمدپناه
10 منابع عربی
چاپ مصر، عربستان و لبنان آقایان حجت الاسلام و المسلمین معراجی، حجت الاسلام و المسلمین سجادیو حجت الاسلام والمسلمین سید یعقوب موسوی
11 منابع تالار عمومی حجت الاسلام و المسلمین آقای صادق حسن زاده و
حجت الاسلام و المسلمین آقای حسین حسن زاده.
مجموعه سازی کتابخانه مرکزی و مرکز اسناد
پس از تشکیل کتابخانه مرکزی و مرکز اسناد حوزههای علمیه، برای ایجاد هماهنگی در سیاستهای خرید کتاب برای هر دوساختمان کتابخانه مرکزی، در سال 1392 آقای مسعود پیرانی به عنوان مسئول بخش مجموعهسازی و ساماندهی کتابخانه مرکزی و مرکز اسناد حوزههای علمیه منصوب شد. این مسئولیت در ابتدای سال 1394 به خانم طیبه حاج باقریان واگذار گردید.
طرح پایگاه کتابشناسی آیت الله العظمی بروجردی
مقدمه
آیت الله العظمی بروجردی در برهه ای از تاریخ، تنها مرجع زمان خود بوده است. ایشان در ابعاد مختلف دینی، سیاسی، فرهنگی، اجتماعی و ... منشا خدمات گسترده ای بوده اند که مهمترین آن حوزه علمیه میباشد. جایگاه عظیم و مقتدرانه ایشان در حکومت سیاسی کشور قابل چشمپوشی نیست. به گونه ای که بارها با قدرت و اقتدار در مقابل اقدامات غیر دینی و خلاف حکومت سیاسی زمان مقابله نمودند و تا امروز ثمره ی آن را شاهد و ناظر هستیم.
از طرف دیگر، آیت الله بروجردی یک شخصیت جهانی بودند که در بسیاری از کشورهای جهان از آسیا و آفریقا گرفته تا اروپا و امریکا، پیروان و مقلدانی داشته اند. به گونه ای که رحلت ایشان، انعکاس گسترده ای در سطح جهان و در بین ادیان و مذاهب مختلف داشته و در برخی از کشورها عزای عمومی اعلام شده و پرچم های اکثر سفارتخانه ها نیمه افراشته شدند.
بسیاری از شخصیت های دینی و سیاسی کشورهای اسلامی و غیر اسلامی به مناسبت رحلت ایشان بیانه هایی منتشر کردند و حتی در رسانه های جهانی رحلت ایشان در سطح گسترده ای انعکاس یافت.
با توجه به مطالب مذکور، انتظار می رود پس از گذشت بیش از نیم قرن از رحلت این مرجع دینی، اقدامات شایسته ای جهت معرفی این شخصیت بزرگ به نسل های بعد و ترویج مبانی فکری و اندیشههای ایشان، از سوی مراکز و کانون های مرتبط و وابسته انجام گیرد. آنچه وظیفه اصلی کتابخانه در این خصوص است جمعآوری آثار علمی، تاریخی به یادگار مانده از این زعیم عالیقدر و هر آنچه در مورد ایشان ثبت و منتشر شده می باشد.
کتابخانه آیت الله بروجردی در راستای رسیدن به این هدف اقدام به ایجاد پایگاه «کتابشناسی آیت الله بروجردی» نموده است که طرح آن همراه با مراحل انجام پروژه ارائه میگردد.
هدف
هدف اصلی پروژه حاضرگردآوری انواع گوناگون اطلاعات پیرامون ابعاد شخصیتی و زندگی آیت ا... العظمی بروجردی (ره) در یک مجموعه کامل می باشد. به گونه ای که گروه های مختلف مخاطب بتوانند در این پایگاه، اطلاعات مورد نیاز خود را کسب نمایند.
جامعه مخاطب
1.پژوهشگرانی که صرفا به آثار تالیفی آیت ا... العظمی بروجردی (ره) نیاز دارند.
2. مخاطبانی که می خواهند با شخصیت آیت ا... العظمی بروجردی (ره) از ابعاد مختلف فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و ... آشنا شوند و سیر زندگی ایشان را مورد مطالعه قرار دهند.
اهمیت پروژه
1.حفظ و نگهداری همه شواهد و مدارک مستند و معتبر مربوط به این عالم بزرگ جهانی، مانع از ایجاد انحراف در ابعاد شخصیتی ایشان و احتمالا انتساب برخی اطلاعات نادرست به این شخصیت در طول تاریخ و سال های بعد می گردد.
2.بسیاری از اطلاعات مربوط به این شخصیت در اختیار شاگردان و افرادی که از نزدیک ایشان را درک نموده اند می باشد، که با فوت این اشخاص بسیاری از اطلاعات مستند و مهم در مورد آیت ا... العظمی بروجردی (ره) از دست خواهد رفت، برای ممانعت از این اتفاق مدیریت دانش ذهنی شخصیت های مذکور از اهمیت زیادی برخوردار است
3. این پروژه ابعادی از شخصیت آیت ا... العظمی بروجردی (ره) که کمتر به آنها پرداخته شده است را مشخص نموده و در نتیجه مانع از انجام پژوهش های کم مایه و تکراری گردیده و از سویی دیگر دریچهای نو جهت پژوهش در ابعاد مختلف این شخصیت جهانی ایجاد خواهد کرد.
4.این پروژه با ایجاد امکان دسترسی به متن کامل منابع مختلف اطلاعاتی به ویژه منابعی که دسترسی به متن کامل آنها معمولا مشکل بوده و یا اینکه تعداد محدودی از این منابع وجود دارد، کمک شایانی به پژوهشگران خواهد نمود.
محتوای پایگاه
این پایگاه اطلاعاتی حاوی دو گروه اطلاعات می باشد:
1.اطلاعات کتابشناختی و متن کامل آثاری که مولف اصلی آنها آیت ا... العظمی بروجردی(ره) بوده و یا تحت نظر ایشان تولید شده اند.
2. اطلاعات کتابشناختی و متن کامل آثاری که پیرامون ابعاد مختلف شخصیت و خدمات آیت الله العظمی بروجردی (ره) تدوین شده اند.
انواع قالب های اطلاعاتی
1. کتاب
2. نشریات و روزنامه ها
3. پایان نامه
4. منابع دیداری و شنیداری (فیلم و صوت)
5. اسناد(تصاویر، نامه ها، اجازات و ....)
6. سخنرانی ها؛ گزارش های سالگرد ارتحال آیت ا... العظمی بروجردی (ره)
7. انجام مصاحبه با افراد دارای اطلاعات معتبر و مستند
سرعنوان های موضوعی اصلی
محتوای آثار گردآوری شده پیرامون حوزههای موضوعی ذیل با محوریت آیت الله العظمی بروجردی(ره) می باشد، به گونه ای که با جستجوی هر یک از سرعنوان ها در پایگاه، مجموعه آثار مرتبط با آن سرعنوان مشخص و ارائه میشود. به طور مثال چنانچه فردی به دنبال اطلاعاتی پیرامون دیدگاه و اقدامات آیت الله نسبت به "فرقه بهائیت" باشد، با جستجوی کلید واژه "بهائیت" همه انواع قالب های اطلاعاتی اعم از سند، مقاله، کتاب، نامه، تصویر و .... که مربوط به" رابطه آیت ا... بروجردی و بهائیت" باشد ارائه میشود.
• دیدگاه و اندیشه های مذهبی (مبارزه با بهائیت، مکتب فقهی، اجتهادی، اصولی،...)
• دیدگاه و اندیشه های سیاسی (رابطه با شاه و حکومت، رابطه با امام خمینی...)
• نقش ایشان در حوزه علمیه (امتحانات حوزه، سروسامان دادن به امور دفتری و اداری و مالی...)
• اقدامات و فعالیتهای مذهبی و حقوقی ( قانون اصلاحات ارض، تقریب مذاهب اسلامی، اعزام مبلغان به خارج از کشور، اعزام مبلغ به نقاط مختلف ایران، حضور زنان در انتخابات، فتواها، )
• اقدامات عمرانی (ساخت مدرسه،مسجد، حوزه علمیه، بیمارستان، کارخانه و ...)،
• اقدامات و حیات علمی (احیای آثارکهن، انتشار نشریات و کتاب، شاگردان، استادان، تدریس و ...)
• فضایل فردی و زندگی ایشان (زندگی خانوادگی، فضایل اخلاقی، فعالیتهای اجتماعی و فرهنگی، مراسم تشییع و تدفین آیتالله بروجردی و پیامدهای آن، رابطه با امام خمینی و سایر علمای مطرح آن زمان، زندگی در بروجرد، نجف، قم)
• فعالیتهای انجام شده در مورد ایشان (مراسمهای سالگرد، سخنرانیها، همایشها و کنگرههای برگزار شده و ... )
مراحل اجرای پروژه:
مشخص کردن محتوا
محتوای این پایگاه در قالبهای مختلف به چند روش انتخاب خواهد شد.
1.آثاری که به طور کامل به شخصیت آیت الله بروجردی(ره) پرداختهاند و کل اثر سازماندهی خواهد شد.
2. آثاری که فصل یا بخش خاص و مشخصی به شخصیت آیت الله بروجردی(ره) پرداختهاند و همان بخش انتخاب و سازماندهی خواهد شد.
3. آثاری که در صفحات یا حتی پاراگرافهای پراکنده به شخصیت آیت الله بروجردی(ره) پرداختهاند. فصل یا بخش مربوطه انتخاب و سازماندهی خواهد شد.
فهرستنویسی
1. ثبت مشخصات کتابشناختی تمام آثار متناسب با محمل
2. مشخص کردن و جداسازی نوع محمل اطلاعاتی
3. انتخاب کلید واژه های استاندارد مرتبط و مناسب با محتوا
4. بررسی کلیدواژه ها توسط کارشناس بخش فهرستنویسی ( آقای محفوظی)
5. ثبت اصلاحات کارشناس
6. مستندسازی کلیدواژه ها و افزودن به پایگاه
دیجیتال سازی
1. چنانچه اثر به طور کامل به شخصیت آیت الله بروجردی(ره) پرداخته باشد، متن به صورت کامل عکس برداری خواهد شد.
2.چنانچه فصل یا بخش خاص و مشخصی به شخصیت آیت الله بروجردی(ره) پرداخته باشد صرفا همان بخش یا فصل عکس برداری خواهد شد.
(تصویر جلد کتاب،صفحه شناسنامه، فهرست مطالب به طور کامل باید عکس برداری گردد و چنانچه در انتهای مباحث فهرست منابع،تصاویر یا ضمایمی مرتبط ذکر گردیده این فهرست ها نیز باید عکس برداری گردند)
3.چنانچه اطلاعات مربوط به شخصیت آیت ا... در صفحات پراکنده و حتی در پاراگرافهای خاصی مطرح شده است باید عکس برداری از ابتدای بخشی که دارای عنوان و سرفصل مشخصی است صورت گیرد.
(تصویر جلد کتاب،صفحه شناسنامه، فهرست مطالب به طور کامل باید عکس برداری گردد و چنانچه در انتهای مباحث فهرست منابع، تصاویر یا ضمایمی مرتبط ذکر گردیده این فهرست ها نیز باید عکس برداری گردند).
4. تهیه تصاویر دیجیتال از منابع فوق و تبدیل آنها به قالب های مناسب
5. ثبت اطلاعات در نرم افزار دیجیتال کتابخانه
6. لینک اطلاعات کتابشناختی به فایلهای دیجیتال و امکان نمایش برای کاربران و تهیه وب ویو
کتابشناسی آیت ا... العظمی بروجردی (ره)
محتوای پایگاه به دو گروه تفكیك و غالب آنها تهیه شده است.
1.اطلاعات کتابشناختی و متن کامل آثاری که مولف اصلی آنها آیت ا... العظمی بروجردی(ره) بوده و یا تحت نظر ایشان تولید شدهاند.
2. اطلاعات کتابشناختی و متن کامل آثاری که پیرامون ابعاد مختلف شخصیت و خدمات آیت ا... العظمی بروجردی (ره) تدوین شده اند.
محتوای این پایگاه بر اساس نوع قالبهای اطلاعاتی به شرح زیر تفكیك شد:
1. کتاب
2. نشریات و روزنامه ها
3. پایان نامه
4. منابع دیداری و شنیداری (فیلم و صوت)
5. سخنرانی ها
6. اسناد(تصاویر، نامه ها، اجازات و ....)
7. گزارش های سالگرد ارتحال آیت ا... العظمی بروجردی (ره)
8. انجام مصاحبه با افراد دارای اطلاعات معتبر و مستند
جمعآوری محتوا
جستجوی اطلاعات از طریق سرعنوان های مشخص شده در طرح از طریق منابع و پایگاههای مختلف در حال جمعآوری میباشد، تا كنون منابع كتابی و آثار گروه اول به طور كامل جمع آوری شده است.
پایگاههای محل رجوع عبارتند از:
کتابخانههای ملی جمهوری اسلامی، مجلس شورای اسلامی، مرکز دایره المعارف بزرگ اسلامی، مرکزی دانشگاه تهران، تخصصی تاریخ، آستان مقدس حضرت معصومه، وزارت امور خارجه و مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
پایگاههای اطلاعاتی مگ ایران، مرکز تحقیقات علوم اسلامی نور، مرکز منطقه ای علوم و فناوری اطلاعات شیراز، ایران نمایه، پرتال جامعه علوم انسانی، موتورهای جستجو (گوگل و یاهو و ...) و سایر پایگاه ها و کتابخانه های معتبر بین المللی.
ورود اطلاعات به پایگاه اصلی
منابع گروه اول پس از جمع آوری طبق ضوابط مشخص شده در طرح در پایگاهی مجزا فهرستنویسی و عكسبرداری شد. این منابع شامل كتابهای چاپ صنعتی، سنگی، خطی، پایان نامه ... میباشند. منابع گروه دوم در حال جمع آوری است.