بسم الله الرحمن الرحيم

میراث زوجه از منظر آیت الله العظمی بروجردی(ره)

بیان دو نظریه متقابل در ارث زوجه

الف) زوجه از تمام ماترک ارث می برد

آیه ۱۳ از سوره نساء مربوط به ارث زوجه است این آیه از تعیین مقدار برای اموالی که از سوی زوج برای زوجه به عنوان ماترک می رسد ساکت بوده و اطلاق دارد؛ اما در بین روایتها یک روایت به این مضمون است همچنانکه مرد از تمام ماترک زن ارث می برد زن نیز از تمام ماترک مرد ارث می برد. این روایت مورد استناد شده با توجه به اینکه موافق اطلاق قرآن است البته هنگامی که ثابت شد قرآن اطلاق دارد روایت بلحاظ سندی از اعتبار برخوردار می شود پس می توانیم به این روایت در مقابل دیگر روایات اعتماد بکنیم.

ب) زوجه از تمام ماترک ارث نمی برد

در آن سوی مقابل اكثر فقها قائل هستند که زوجه از تمام اموال زوج ارث می برد، جز ادعایی که از مرحوم

علامه نسبت به ابن جنید و سلار شده است که آنان به این عقیده پا فشرده اند؛ مرحوم شیخ مفید با آن روحية تتبع که داشته است در مسائل صاغانیه و ابن ادریس در سرائر مرحوم سید علی طباطبائی در ریاض و دیگران یک پارچه در مسئله ی ارث زوجه ادعای اجماع می کنند که زن از تمام ماترک زوج ارث نمی برد. لهذا مرحوم بروجردی وقتی این مسئله را به طرح می افکند نظیر دیگر بزرگان می گوید: این مسئله در عصر ائمه از مسلمات بوده است چون وقتی موسی بن بکر واسطی از زراره پرسش می کند که از امام باقر عليه السلام به ما این گونه رسیده است که زوجه از زمین و بنا ارث نمی برد؟ زراره در جواب می گوید. هذا مما لا شک فیه این تعبیر نشان از قطعی بودن مسئله در عصر معصومین صلوات الله عليهم دارد. با صرف نظر از وجود اجماع مرحوم بروجردی و دیگران نظرش این بود که ما باسی نمونه روایات ثابت کنیم که زوجه از زمین و بنا ارث نمی برد این عدد از روایات واجد ویژگی تواتر بوده یا به آن نزدیک می باشد.

بعلاوه آن یک روایت که آهنگ مخالف دارد موافق با نظر عامه است همین طور مشهور از عمل به او اعراض دارند، در نهایت عمل مشهور را جابر ضعف سند نمی پنداریم ولی اعراض اصحاب شهرت را مانع از عمل به روایت میدانیم و السلام عليكم و رحمة الله و بركاته