معرفی نشریه چاپ سنگی «مفرح القلوب»
نشریه «مفرح القلوب کراچي بندر سند» نخستين هفتهنامه به زبان فارسي دری در ایالت سند است که نزدیک به 150 سال پيش در شهر کراچي منتشر شده است.
این هفتهنامه در اوایل سال 1855 م. برای اولین بار به چاپ رسید و انتشار آن بیش از چهل سال یعنی تا سال 1906 م. در بندر کراچی ادامه یافت. مسئولیت انتشار این نشریه در طی این سالها ابتدا با «میرزا مخلص علی مشهدی» و سپس با افرادی چون «میرزا محمدشفيع»، «ميرزا محمدجعفر» و «ميرزا محمدصادق مشهدي» ـ كنسول ايران در كراچي ـ بود. با این وجود در اكثر شمارههای این نشریه، اين عبارت در انتهاي صفحه آخر هر شماره چاپ شده است: «مالك و مهتمم اين اخبارنامه مفرح القلوب كراچي و مطبعاش ميرزا محمدشفيع، خلف مرحوم ميرزا مخلص عليست.»
اغلب مقالات این نشریه شامل اشعار و اخبار جهان و بالاخص هند و بندر كراچي بوده و از این جهت حائز اهمیت است. عدهای بر این باورند که از لحاظ مقالات علمي و ادبي چندان قابل توجه نيست. این در حالی است که میرزا محمدشفیع در انتهای آن به عنوان «اخبارنامه مفرح القلوبی» نیز اشاره کرده است و در حقیقت از اين نظر مشابه روزنامههاي «ايران» و «اطلاعات» است.
در صفحه عنوان نشریه و دور تا دور عنوان، سه بيت شعر که به احتمال زياد از مؤسس نشريه است، ديده ميشود:
اي نام تو راحت دل و جان سرمايه فرخت فراوان
هر سبزه که از زمين برآيد بر وحدت تو زبان گشايد
نامت چو مفرح القلوب است فرخنده کسي که دل بتو بست
کاري که بر توکل تو کردم ابتدا يارب به فضل خويش رسانش به انتها
سپس زير عنوان مشخصات کتاب، شرایط اشتراک و قیمت نشریه و قیمت درج تبلیغات به خط سیاق ذکر شده است.
این نشریه در چاپخانه مطلع خورشيد واقع در کراچی پاکستان، به خط نستعليق، با تعداد صفحات گوناگون و سطور مختلف در قطع رحلي منتشر شده است.
نسخه موجود حاوی چهار شماره از ذی الحجه سال ۱۲۸۸ (جلد شانزدهم، شماره های 46 تا 51)، پنج شماره از رجب و شعبان سال ۱۲94 (جلد بیست و دوم شماره 8 و 29 تا 34) و سه شماره از ربیع الثانی سال 1296 (جلد بیست و چهارم، شماره 14 تا 16) است.
اثر فوق در کتابخانه آیتالله العظمی بروجردی (ره) با شماره 1032 ثبت شده و از طریق پایگاه اطلاعرسانی کتابخانه با آدرس blib.ir یا با لینک مستقیم زیر برای عموم، بدون نیاز به نام کاربری و کلمه عبور قابل مشاهده است.
http://blib.ir/diglib/GetFile.aspx?FileGUID=D03AEE9B-894B-4DD6-B566-73E93F6DB822&CMD=WPV
تهیه و تنظیم: حمیده روزبهانی
کارشناس کتابخانه آیت الله العظمی بروجردی