در ابتدا دکتر طاهری مدرس کارگاه عنوان کردند که در این جلسه به بیان روش جستجو در گوگل اسکالر می‌پردازیم و تمام سعی بر این خواهدبود که تمام نکات جستجو گفته شود و مطلبی از قلم نیفتد. صفحه گوگل اسکالر با آدرس scholar.google.com می‌‌باشد که شما می‌توانید در آن جستجو انجام دهید. گوگل‌اسکالر همانطور که قبلاً گفته شد، منابعی را بازیابی می‌کند که ماهیت پژوهشی دارند، یا مقالات را از مجلات علمی مختلف بازیابی و ارائه می‌کند. لازم به یادآوری است که جستجو در گوگل، نتایج را هم از گوگل‌اسکالر و هم از دیگر دیتابیس‌ها بازیابی می‌کند. اما اگر بخواهیم مشخصاً از گوگل‌اسکالر و دقیقاً از مجلات علمی بازیابی صورت بگیرد، بهتر است از آدرس گوگل اسکالر وارد شویم. همانگونه که می‌دانید در صفحه گوگل‌اسکالر در سمت چپ صفحه یک پیک‌لیست قرار دارد که یک سری گزینه‌ها و امکانات را در اختیار ما قرار می‌دهد. در زیر آن، گزینه my profile است که در مباحث قبلی به صورت مفصل درباره آن توضیح داده شد و برای بروزرسانی پروفایل از آن استفاده می‌شود. گزینه بعدی my library است که می‌توانیم مواد و منابع مفید و موردعلاقه و استفاه خود را در آن وارد کنیم. درحقیقت my library سرویسی است برای شخصی‌سازی خدمات. مورد بعدی جعبه جستجوی گوگل‌اسکالر است که شبیه آنچه در گوگل وجود دارد می‌باشد. در پایین جعبه جستجو دو گزینه وجود دارد، یکی articles  و دیگری case law . جالب است بدانید گوگل‌اسکالر اهمیت ویژه‌ای به منابع حقوقی داده است و اگر گزینه case law را انتخاب کنید، تماماً منابع حقوقی جستجو می‌شود و حتی اگر بدون انتخاب گزینه case law هر جستجویی در گوگل‌اسکالر انجام دهید، در صفحه نتایج نیز امکان اینکه منابع را محدود به منابع حقوقی کنید، وجود دارد. در قسمت پایین، گزینه‌هایی به صورت invent base ، براساس رخدادهای جاری بین المللی طراحی شده‌است که مقالات را براساس ناشران مختلف دسته‌بندی کرده است.

نکته: توصیه می‌شود در گوگل‌اسکالر به صورت کلی جستجو انجام نگیرد و حتی‌الامکان به صورت عبارات ساده و تک‌واژه جستجو نکنید، چراکه گوگل‌اسکالر مخصوص مقالات تخصصی است و شما می‌توانید خاصترین عبارات و موضوعات را جستجو نمایید. به طور کلی توصیه می‌شود در گوگل اسکالر خاص جستجو کنید و از عبارات تخصصی استفاده نمایید. اگر تصمیم گرفتید عنوان یا عبارتی را جستجو نمایید، از عملگر کوتیشین ( " " ) استفاده کنید. البته در جستجو معمولاً اولویت با عنوان مقالات خواهد بود. مزیت استفاده از کوتیشین همانگونه که در جلسات آغازین این کارگاه توضیح داده شد، این است که ترتیب کلمات عبارت، در جستجو حفظ می‌شود و در حقیقت عین عبارت با همان ترتیب، جستجو خواهدشد و این مسئله می‌تواند مانعیت و دقت جستجو را بالا ببرد.

نکته: یک سری از عملگرهای گوگل‌اسکالر با عملگرهای موتور کاوش گوگل مشترک هستند که البته این امری طبیعی است، چراکه پلتفرم گوگل‌اسکالر بر پایه گوگل است. ولی گوگل‌اسکالر چند عملگر اختصاصی دارد که ساختار متفاوتی دارند و در موتور کاوش گوگل نمی‌توانیم از آنها استفاده کنیم.

در سمت چپ صفحه گوگل اسکالر موارد یا آیتم‌هایی وجود دارد که می‌تواند عبارت جستجوی ما را محدود کند به مقالات (articles)، منابع حقوقی (case law) و یا محدود به پروفایلها (profiles). بقیه موارد هم امکاناتی است که در صفحه اصلی گوگل‌اسکالر وجود دارد. اگر بر روی گزینه articles کلیک کنید، با چند گزینه دیگر مواجه می‌شوید که به ترتیب sinc2021,sinc2020,sinc2017 است که بازه زمانی انتشار مقالات را تعیین می‌کند و مقالاتی را بازیابی می‌کند که از این زمان به بعد منتشر شده‌اند. البته باید این نکته را به خاطر داشته باشید که این بدان معناست که زمان تعیین شده، مربوط به زمان ایندکس مقالات در گوگل است و نه زمان انتشار آن مقالات. این مطلب مهمی است که باید به آن توجه داشت، به این دلیل که در برخی مقالات تاریخ انتشار مقاله با تاریخ ایندکس آن متفاوت است.

گزینه بعدی برای انتخاب طیف زمانی خاصی است (custom range …) به عنوان مثال جستجو در مقالات منتشرشده در بازه زمانی بین سالهای 2014-2017 که در آن قسمت درج می‌کنید. به این ترتیب، مقالات مربوط به آن محدوده زمانی را برای شما بازیابی می‌کند.

گزینه دیگر sort by  با استفاده از این گزینه می‌توانید نتایج را با دو شاخص یا دو معیار دسته‌بندی نمایید. یکی بر اساس ارتباط (sort by relevance) و دیگری بر اساس تاریخ (sort by data) که معمولا به صورت پیش فرض براساس relevance تنظیم شده است. به همین دلیل مقالاتی که در عنوان آنها عبارت مورد جستجو وجود داشته باشد را مرتبط‌تر تشخیص می‌دهد و ابتدا بازیابی می‌نماید.

گزینه بعدی include patents که با انتخاب این گزینه نتایج بازیابی شده شامل پروانه ثبت‌اختراع می‌شود و اگر گزینه include citations انتخاب شود، نتایج، شامل مقالات دارای استناد می‌باشد.

گزینه آخر create alert است که امکان بسیار خوبی است. با استفاده از این امکان می‌توانیم با واردکردن عبارت یا کوئری مورد جستجوی خود، در هر زمان که محتوایی شامل این عبارات، به گوگل‌اسکالر اضافه شود، از طریق ایمیل به شما اطلاع داده می‌شود.

در ذیل هر نتیجه بازیابی شده که می‌تواند مقاله علمی، پایان‌نامه، پروانه ثبت‌اختراع یا ... باشد، علامت (" ") کوتیشین قرار داردکه برای استناد دادن می‌توان از آن استفاده کرد. به این صورت که هم روشهای استاندارد استناددهی را در اختیار قرار می‌دهد و هم امکان صدور خروجی با فرمتهای تعیین شده مناسب دارد.

گزینه دیگر related searches است که از طریق این گزینه با پیشنهاد موارد مشابه یا اصطلاحات تخصصی به شما کمک می‌کند تا جستجوی خود را خاص‌تر نمایید.

در جستجوی گوگل‌اسکالر می‌توانید از انواع عملگرهای بولین (" " ، AND ، OR ، NOT و- ) استفاده نمایید.

امکانات جستجوی پیشرفته در گوگل اسکالر:

گزینه اول در صفحه جستجوی پیشرفته with of the words که معادل عملگر AND است.

گزینه دوم with the exact phrase که معادل کوتیشین ("") است.

گزینه بعدی with at least one of the words که کار عملگرOR را انجام می‌دهد.

گزینه without the words وظیفه عملگر (-) را برعهده دارد.

نکته: یکی از عملگرهای جالبی که مختص گوگل‌اسکالر است، عملگر author: است که از این طریق می‌توانید براساس اسم نویسنده جستجوی خود را انجام دهید.

گزینه بعدی جایگاه کلمه مورد جستجو را مشخص می‌کند، به این معنی که می‌توانید تعیین کنید که در کدام قسمت از متن به جستجو بپردازد. این مورد به صورت پیش‌فرض روی گزینه anywhere in the article قرار دارد. اما گزینه دیگری با عنوان in the title of the article وجود دارد که با انتخاب این گزینه جستجوی شما مشخصاً از میان عناوین مقالات صورت می‌گیرد.

گزینه بعدی جستجو در مجله‌ای است که مقاله در آن منتشر شده است(return articles published in..).

و سرانجام گزینه آخر بازه زمانی را مشخص می‌کند، که جستجو در مقالات، در کدام طیف زمانی صورت بگیرد.  

گزارش از: بنت الهدا موحدی محب