جلسه سی و ششم از کارگاه پژوهش در محیط وب

در این جلسه که به چگونگی ایجاد پروفایل در گوگل اسکالر پرداخته شد، دکتر طاهری مدرس کارگاه در ابتدا توصیه کردند که هر کدام از پژوهشگران یک پروفایل شخصی در گوگل‌اسکالر ایجاد نمایند. چراکه علاوه‌بر امکان به اشتراک‌گذاری کارهای پژوهشی خود مثل پایان‌نامه یا مقاله و ...، visibility پژوهشگر نیز بالا می‌رود و در حوزه فعالیت خود شناخته می شود. به عنوان مثال اگر سردبیر مجله‌ای برای داوری مقالات مجله نیاز به داور داشته باشد، با جستجود در گوگل‌اسکالر با پژوهشگران حوزه خود آشنا می‌شود. همچنین پژوهشگران می‌توانند فعالیتهای علمی گسترده‌ای داشته باشند و یا اگر موسسات به دنبال افرادی باشند که به پروژه‌های پژوهشی خود دعوت نمایند، می‌توانند از این طریق با ایشان در ارتباط باشند و بحث دهکده جهانی را در فضای جستجو و در بافت research پیاده‌سازی کنند.

ایشان در ادامه خاطرنشان کردند، تا اینجا ویژگی ها، مزایا و امکانات گوگل‌اسکالر بیان شد، اکنون به چگونگی ایجاد پروفایل و ورود اطلاعات شخصی و ویرایش آن در این پایگاه استنادی می‌پردازیم.

به طور کلی در دنیا سه پایگاه استنادی(citation index) یا (citation database) وجود دارد: یکی از آنها گوگل‌اسکالر است که از لحاظ عمومیت نسبت به دیگر پایگاههای استنادی توجه ویژه‌ای به آن می‌شود.

اسکوپوس و wos از لحاظ اعتبار بالاتر از گوگل‌اسکالر هستند، ولی چون گوگل‌اسکالر توسط موتور کاوش گوگل پشتیبانی می‌شود و منابع بیشتری را نشان می‌دهد، عمومیت بیشتری نسبت به دو پایگاه دیگر دارد. همچنین مقالات در گوگل‌اسکالر استنادهای بیشتری دریافت می‌کنند و علاوه بر آن این پایگاه قابلیت‌های بیشتری در اختیار پژوهشگران قرار می‌دهد.

رئیس کتابخانه مرکزی دانشگاه علامه افزودند، برای شروع نیاز به یک اکانت شخصی گوگل دارید که وارد آن می‌شوید. سپس از طریق آدرس  scholar.google.com وارد گوگل‌اسکالر شوید.

در این مرحله در صفحه پیشِ‌رو، بالای سمت چپ صفحه گزینه my profile را می‌بینید که تمام بحث امروز درباره این قسمت و قابلیتهای آن است.

نکته: وقتی در موتور کاوش گوگل جستجو انجام می‌دهیم، نتایج عمومی بازیابی می‌شود، اما جستجو در گوگل‌اسکالر به بازیابی منابع و نتایج علمی و تخصصی‌تر منجر می‌شود.

اگر دقت کرده باشید، هنگام جستجو در گوگل و بازیابی نتایج، در بالای برخی منابع عبارت(scholarly articles) دیده می‌شود که نشان‌دهنده این است که از گوگل اسکالر بازیابی صورت گرفته است و این پیام را می‌رساند که منابعی که از گوگل اسکالر بازیابی می‌شوند، اعتبار علمی بالاتری دارد و برای پژوهشگران مناسبتر هستند.

وی اضافه کرد زمانی که وارد صفحه my profile می‌شویم و اطلاعات خواسته شده را وارد می‌کنیم، در قسمت ایمیل یک آدرس ایمیل از شما خواسته می‌شود که بهتر است یک ایمیل سازمانی  یا دانشگاهی وارد نمایید، چراکه در مراحل بعدی، برای public کردن پروفایل، لازم است که ایمیل استفاده شده، ایمیل سازمانی باشد. پس از واردکردن تمام موارد خواست شده، با انتخاب گزینه next به صفحه بعد منتقل می‌شوید که در صفحه بعد با توجه به اطلاعاتی که وارد کرده اید، مقالات نوشته شده توسط شما را نمایش می‌دهد.

در این صفحه و در بالای نتایج بازیابی شده، دو گزینه وجود دارد: apply updates automatically و email me updates for review که توصیه می‌شود گزینه اول را انتخاب نمایید تا هر زمان که مقاله‌ای از شما در گوگل نمایه شد، به صورت اتوماتیک به لیست مقالات شما افزوده گردد. گزینه دیگر در همین صفحه وجود دارد تحت عنوان verify ، به این معنی که همزمان با ایجاد پروفایل گوگل‌اسکالر، لینکی به ایمیل شما ارسال می‌شود و با فعال کردن آن لینک، پروفایل شما برای عموم قابل مشاهده خواهد بود. در پایین صفحه با علامت زدن گزینه make my profile public، پروفایل شما ایجاد و به صورت عمومی برای دیگران نمایش داده می‌شود. با انتخاب این گزینه وارد پروفایل شخصی خود می‌شوید که قابل ویرایش است. در این صفحه تمام مشخصات علمی شما از جمله تعداد استنادهای مقالات نمایه شده،  H-index و i10index را نمایش می‌دهد.

دکتر طاهری در ادامه تاکید کردند، مهمترین مبحث در ویرایش پروفایل در قسمت (+) وجود دارد:

گزینه اول این قسمت، add article groups است که با انتخاب این گزینه و وراد کردن نام پژوهشگر، تمام مقالات شخص را شناسایی و نشان می‌دهد. در این حالت به دلیل تشابه اسمی اشخاص، احتمال این که مقالات اشخاص دیگر نیز بازیابی شود، بسیار زیاد خواهدبود، لذا لازم است که شما مقالات خود را از بین تمامی مقالات بازیابی شده پیدا کرده و انتخاب نمایید تا به پروفایل شما اضافه شود.

گزینه بعدی: add article manual است که با انتخاب این گزینه می‌توانید به صورت دستی اطلاعات کار پژوهشی خود را اعم از پایان‌نامه، مقاله یا کتاب و ... وارد نمایید. در صفحه پیشِ‌رو ابتدا در بالای صفحه نوع کار پژوهشی خود، اعم از مقاله، پایان‌نامه یا کتاب و یا هر طرح پژوهشی دیگر را مشخص می‌کنید. سپس عنوان آن، نام نویسنده اثر و تاریخ انتشار آن و در آخر نام موسسه یا دانشگاه محل تحصیل را وارد می‌کنید.

نکته: درباره نوشتن مشخصات مقالات پژوهشگر به صورت دستی لازم است به این نکته توجه داشته باشید که باید مشخصات مقالات و نویسنده اثر نیز  به همان زبانی که مقاله نوشته شده، ذکر شود. حتی برای یافتن مقالات به صورت گروهی نیز، بسته به اینکه پژوهشگر در چه زبانهایی فعالیت می‌کند، هم به زبان فارسی، هم به زبان انگلیسی و هم به زبانهای دیگر باید جستجو صورت بگیرد و این بستگی به این مسئله دارد که پژوهشگر در چه زبانهایی مقاله ارائه کرده است.

نکته بعدی اینکه حتی اگر به صورت دستی هم اطلاعات مقالات را وارد کرده اید، هر از گاهی گزینه سوم (add article) را اعمال کنید، زیرا ممکن است در حین ورود اطلاعات، مورد یا مواردی اشتباه وارد شده باشد. به عنوان مثال، اگر اشتباه تایپی اتفاق افتاده باشد، با انتخاب این گزینه مقالات شخص بازیابی می‌شود و شما می‌توانید شکل صحیح آن را به همان شکلی که گوگل ایندکس کرده انتخاب نمایید. اگر مقاله‌ای تکراری باشد، با علامت ستاره نشان داده می‌شود که می‌توانید مقالات مشابه را با یکدیگر ادغام کنید. درحقیقت، اصل، آن مقاله‌ای خواهد بود که موتور کاوش گوگل ایندکس کرده است.

زمانی که مقالات یک شخص را در گوگل اسکالر بازیابی می‌کنید، اگر بر روی هر کدام از مقالات که در نتایج نشان داده است، کلیک کنید، اطلاعات آن مقاله را نمایش می‌‌دهد. اطلاعاتی چون نام نویسنده یا نویسندگان آن، تاریخ انتشار مقاله، مجله‌ای که مقاله در آن منتشر شده، ناشر و دیگر توضیحات...

نکته: اگر ذیل عنوان مقالات بازیابی شده، عبارت (scholar article) قید شده باشد، به این معناست که گوگل، خود این مقاله را ایندکس کرده است.

همچنین باز در قسمت پایین هر مقاله، تعداد استنادهایی که به مقاله شده، نشان داده می‌‌شود و در گزینه بعد، مقالات مشابه با موضوع مقاله مورد نظر و گزینه دیگر تعداد نسخه‌های موجود از این مقاله را در وب نشان می‌دهد. این نسخه‌ها توسط گوگل بازیابی می‌شوند و نسخه‌های مختلفی از این مقاله است که توسط پایگاههای متعدد ایندکس گردیده. به این موارد نمی‌توانیم به صورت دستی موردی اضافه کنیم.

اگر در مقابل عنوان هر مقاله لینکی همراه با فرمت وجود داشت، به این معناست که نسخه تمام‌متن آن به صورت رایگان در دسترس است، ولی اگر این لینک موجود نبود، نشان‌دهنده این است که این مقاله نیاز به اشتراک دارد و باید خریداری شود.

نکته: اگر مقاله‌ای هم نسخه فارسی و هم نسخه انگلیسی داشته باشد، نمی‌توانیم هر دو را با یکدیگر ادغام کنیم. مگر اینکه شخص، دو مقاله هم به زبان انگلیسی و هم به زبان فارسی نوشته باشد که در این صورت هر یک از مقالات، مستقل از یکدیگر هستند و نباید با یکدیگر ادغام شوند، چراکه دو مقاله مجزا به شمار می‌آیند.

گزارش از: بنت الهدا موحدی محب