اصطلاحنامه های تحت وب

در این جلسه درباره اصطلاحنامه های برخط یا آنلاین یا اصطلاحنامه های تحت وب صحبت خواهد شد. به همین دلیل در ابتدا توصیه می شود که مقاله ای با عنوان Thesauri on the Web: Current developments and trends را که توسط دکتر شیری و همکارانش نوشته شده مطالعه بفرمایید که در این مقاله درباره اصطلاحنامه های تحت وب توضیحات کامل ارائه شده اشت. آدرس اینترنتی این مقاله : 

https://www.researchgate.net/publication/220207269_Thesauri_on_the_Web_Current_developments_and_trends

باید اشاره کنیم که حدود 40 اصطلاحنامه روی وب به صورت آنلاین ایجاد شده است و تقریبا در تمامی حوزه های علوم، اصطلاحنامه تخصصی آن حوزه وجود دارد.

یکی از این اصطلاحنامه ها که بسیار مفید است و خوب کار کرده ""hasset است به آدرس:

https://hasset.ukdataservice.ac.uk/thesaurus-search.aspx

این اصطلاحنامه مربوط به اصطلاحات حوزه علوم انسانی از حقوق و جامعه شناسی و اقتصاد و ... گرفته تا مدیریت و بازاریابی و ...

به عنوان نمونه اصطلاح marketing را در این اصطلاحنامه جستجو می کنیم. ابتدا تعدادی اصطلاح مرجح و انتخاب شده را برای ما نمایش می دهد که می توان از آنها استفاده نمود و پس از آن تعدادی اصطلاح نامرجح نیز نشان می دهد.

امکان مفیدی که در این اصطلاحنامه وجود دارد اینکه search in UK data service discover است. به این معنی که data service discover یک سیستم بازیابی است که با جستجوی دقیق برای شما منابع مرتبط را بازیابی می کند و با این خدمات بسیار کار خوبی انجام داده است.

در سمت چپ صفحه وب، ساختار درختی آن را نشان می دهد. در حقیقت حسن این کار این است که موقعیت و جایگاه اصطلاح یا واژه را در آن علم نمایان می‌کند . به همین دلیل به اصطلاحنامه ها knowledge structure  به معنای ساختار دانش نیز می گویند. این اصطلاحنامه همان طور که گفته شد، در حوزه علوم انسانی است و همه ساختارهای رشته های علوم انسانی را نشان می دهد. همچنین یک سری امکانات دیگر دارد  از جمله اینکه اصطلاحات را به صورت اختصاصی آورده است و هر نوع را با یک رنگ مشخص کرده است. رنگ سبز به معنی اصطلاح اخص است، رنگ آبی به معنای اصطلاح عام یا broader term با علامت اختصاری (BT) و رنگ نارنجی هم به معنای اصطلاح مرتبط یا related نشان می دهد.

حتی این اصطلاحنامه امکان دیگری دارد که پژوهشگر می تواند به صورت علمی و اصولی اصطلاحی را اضافه و یا پیشنهاد بدهد.

نکته:

در همه رشته ها اصطلاحنامه تخصصی نداریم ولی در اکثر رشته ها این نوع اصطلاحنامه ها وجود دارد.

بنابراین یک سری از اصطلاحنامه ها وجود دارد که به آنها اصطلاحنامه های فرهنگی می گویند. در فارسی اصطلاحنامه اصفا و در انگلیسی اصطلاحنامه یونسکو که این نوع اصطلاحنامه ها فراواژگانی هستند، یعنی تقریبا همه حوزه ها را در بر می گیرند و محدود به حوزه خاصی نیستند. برخی از اصطلاحنامه ها بیشتر شبیه لیستی از مترادفها هستند(synonym list )

برای پیدا کردن اصطلاحنامه در حوزه موضوعی خود از این کوئری استفاده کنید:

("marketing thesaurus" OR "thesaurus of marketing") OR allinurl: marketing thesaurus

اصطلاحنامه بعدی که یک اصطلاحنامه فراواژگانی در حوزه های مختلف است و به زبانهای مختلف هم وجود دارد و می توانید حداکثر استفاده را از آن ببرید، اصطلاحنامه یونسکو است به آدرس:

http://vocabularies.unesco.org/browser/thesaurus/en/

این اصطلاحنامه بسیار به روز است و امکانات خوبی هم دارد.

گاهی ممکن است اصطلاحی را در هیچ اصطلاحنامه ای به صورت خاص پیدا نکنید، برای رفع این مشکل، این کوئری پیشنهاد می شود:     neuromarketing (inurl:thesaurus OR inurl:glossary)

برای مثال یافتن اصطلاح neuro marketing با استفاده از کوئری بالا به این اصطلاحنامه رسیدیم:

https://developers.google.com/machine-learning/glossary

اریک هم اصطلاحنامه خوبی دارد . البته بیشتر در حوزه آموزش و پرورش است ولی در حوزه های دیگر نیز برخی اصطلاحات را دارد. آدرس آن:  https://eric.ed.gov که از قسمت اصطلاحنامه آن می توانید برای یافتن اصطلاحات علمی در حوزه آموزش و پرورش و برخی رشته های دیگر استفاده نمایید.

اصطلاحنامه ایرانداک نیز می تواند مفید باشد، البته این اصطلاحنامه ترجمه شده از اصطلاحنامه انگلیسی است و لذا اصطلاحات انگلیسی را نیز در بر می گیرد. آدرس آن: https://esn.irandoc.ac.ir/fa  که به عنوان نمونه اصطلاحنامه علمی و فنی آن می باشد.

گزارش از : بنت الهدا موحدی محب

لینک ویدئوی جلسه 30

https://aparat.com/v/5Wnjw