کتاب «غ‍رائب‌ زم‍ی‍ن‌ و ع‍ج‍ای‍ب‌ آس‍م‍ان» ترجمه فارسی کتاب «الآی‍ات‌ ال‍ب‍ی‍ن‍ات‌ ف‍ی‌ غرائ‍ب‌ الارض‌ و ال‍س‍م‍وات»‌ تالیف ابراهيم بن عيسي بن يحيي حوراني –پژوهشگر سوری- است. این اثر با نگارش «م‍ح‍م‍دح‍س‍ی‍ن‌ ب‍ن‌ م‍ح‍م‍دم‍ه‍دی‌ اص‍ف‍ه‍ان‍ی‌ ف‍روغ‍ی» ملقب به «ذکاءالملک» و ترجمه «علامه میرزا محمد بن عبدالوهاب قزوینی» مشهور به «علامه قزوینی» در زمان مظفرالدین شاه قاجار و صدراعظمی «میرزا علی اصغر امین السلطان» به فارسی منتشر شد.

ذکاءالملک در مقدمه ذکر می‌کند که پانزده سال پیش –قبل از انتشار متن عربی این اثر- این کتاب را به زبان عربی مطالعه کرد و از خواندن آن بسیار شگفت‌زده شد. بنابراین، تلاش کرد تا این اثر را که به گفته وی مخزن لآلی آفرینش، معدن جواهر بینش، شارح بدایع صنع یزدان و معرفت و حکمت وی است را به فارسی ترجمه کند.

دوازده صفحه ابتدایی کتاب شامل مقدمه فروغی و شرح درد و دل‌های وی و سختی‌های او برای ترجمه اثر است. سپس به بیان ترجمه دیباچه مؤلف (ابراهیم حورانی) پرداخته است. فروغی در مقدمه بیان می‌کند که ترجمه کتاب را به گردن محمد فاضل قزوینی، یکی از اعزای دارالتالیف شرکت انتشارات طبع انداختم و خود به تألیف و نگارش آن دست زدم و این اثر را موشح به نام «میرزا حسینقلی‌خان نظام‌السلطنه مافی» وزیر امور مالیه دولت علیه کردم.

 کتاب در دو بخش تالیف شده است: بخش اول در عالم غیب و خفا است. مقصود از عالم غیب موجودات ذره‌بینی می‌باشد که با چشم دیده نشوند نه مجردات و نه روحانیات که دخلی به محسوسات ندارند. و بخش دوم در عالم شهادت و ظهور است. منظور از این بخش، مواردی است که با چشم غیر مسلح قابل رویت، محسوس و مشهود باشند. فروغی به زبان بسیار ساده متن را بازنویسی کرده است.

این اثر توسط شركت طبع كتاب(تهران)، در سال ۱۳۱۷ قمری، با 225 صفحه پانزده سطری، در قطع رقعی و به خط نستعلیق منتشر شده است. بعضی لغات در حاشیه صفحات شرح داده شده‌اند و تمامی صفحات رکابه دارد.

این کتاب در کتابخانه آیت الله العظمی بروجردی با شماره 3025 ثبت شده و از طریق پایگاه اطلاع‌رسانی کتابخانه با آدرس blib.ir یا با لینک‌ مستقیم زیر برای عموم، بدون نیاز به نام کاربری و کلمه عبور قابل مشاهده است.

http://www.blib.ir/diglib/GetFile.aspx?FileGUID=CD7AAF8B-24A9-43AF-99ED-BE300215D755&CMD=WPV

تهیه و تدوین: حمیده روزبهانی 

کارشناس کتابخانه آیت الله العظمی بروجردی