در جلسات دورهمی علمی کتابدارن که از سه سال گذشته آغاز شده است هر هفته یک مبحث را در حوزه‌های موضوعی مختلف بررسی کرده ایم. یکی از موضوعاتی که به آن پرداخته شده، پژوهش در محیط وب است که تا کنون 20 جلسه از آن برگزار گردیده و بر روی قابلیتها و ابزارهای پژوهشی که در محیط وب هست تاکید دارد و برای تربیت افراد با مهارت و دانش بالا مفید خواهد بود تا افراد بتوانند در کارهای پژوهشی و مطالعاتی از ابزارهای محیط وب حداکثر استفاده را ببرند. در حال حاضر تمرکز بر روی موتورهای کاوش بوده است. موتورهای کاوش محبوب ترین ابزار پژوهش به شمار می آیند که بیش از بقیه نیز استفاده می شوند. در آینده به معرفی و بررسی ابزارهای مناسب دیگری می پردازیم که در حوزه پژوهش کاربرد و محبوبیت دارند.

دکتر طاهری مدرس کارگاه در بیست و یکمین جلسه از کارگاه آموزشی پژوهش در محیط وب در خصوص URL جستجو یا google search syntax یا google search parameters  صحبت کردند. که اصطلاحاً به آن search in the fly می‌گوییم.

ایشان در ابتدا عنوان کردند، وقتی در قسمت جستجوی گوگل کوئری را طراحی کرده و جستجو انجام می دهیم، در قسمت آدرس صفحه، URL ظاهر می شود که ماهیت آن داینامیک یا پویا است.  (dynamic URL)

نکته:

تفاوت URL با URI :

URI شامل: URL+URN است.

همچنین افزودند: برخی از صفحات استاتیک هستند(static page) یعنی صفحاتی که ثابت اند و برخی دیگر از صفحات داینامیک هستند(dynamic page) یعنی صفحاتی که پویا  هستند که از طریق آدرس آنها می توانیم پی به تفاوت آنها ببریم.

در آدرس صفحات داینامیک پارامترهایی مثل #$%&^ می بینیم که از قبل ساخته نشده اند، یعنی گوگل از قبل صفحه ای نساخته است که در آن نتایج مربوط به کوئری طراحی شده ما وجود داشته باشد. ولی در صفحات استاتیک چنین پارامترهایی وجود ندارند، این صفحات از قبل ساخته شده اند.

کاری که گوگل در خصوص جستجوی کوئری ها انجام می دهد اینکه وقتی کوئری جستجو می شود، در دیتابیس های خود سرچ می کند و صفحاتی را که با درخواستِ داده شده، هماهنگ هستند بازیابی می کند. یک صفحه تولید و ایجاد می کند. صفحاتی که در آدرس آنها پارامترهایی مثل #$%&^؟ وجود دارد و معمولاً این نوع صفحات آدرسهای طولانی دارند. البته این مطلق نیست ، برخی از نرم افزارها که به وسیله آنها مدیریت وبسایتها را انجام می دهند، قابلیت این را دارند که در نمایه، (چیزی که در قسمت آدرس بار می بینیم) صفحه داینامیک را به صورت استاتیک نشان دهند. به این شکل که آدرس ثابتی را در نظر می گیرند که فقط آن آدرس را نشان دهد، به این دلیل که آدرس طولانی نداشته باشند و همچنین کاربران متوجه داینامیک بودن صفحه نشوند.

رئیس کتابخانه مرکزی دانشگاه علامه در ادامه توضیحات خود به این نکته تاکید کردند که صفحات داینامیک یعنی صفحاتی که از دیتابیس ساخته می شوند. اصطلاحاً  generate می شوند و قبلاً وجود نداشته‌اند و پس از درخواست ما ساخته می شوند. تفاوت عمده داینامیک با استاتیک در همین است.

دکتر طاهری اذعان داشتند: گوگل برای generate کردن صفحات داینامیک تصادفی عمل نمی کند و از یک سری قواعد خاص پیروی می کند. این صفحات دارای یک الگوریتم ثابت هستند که هر آدرس با پارامترهای مشخصی آغاز شود. به این شکل که به عنوان مثال درصورت درخواست فایل pdf  پارامتر خاصی نشان داده می شود و ... . از طریق همین آدرس، اقدامات زیادی می توان انجام داد و در نتایج دخل و تصرف نمود. حتی می توان در همان آدرس، کوئری وارد کرد که بیشتر در بحث برنامه نویسی کاربرد دارد.

عضو هیأت علمی دانشگاه علامه در خصوص پاسخ به سوالی مبنی بر تفاوت http:// با https:// خاطر نشان کردند، در صفحاتی که ابتدای آدرس آنها با https:// آغاز می شود، پروتکل http  را با یک لایه امنیتی محافظت می کنند، برای اینکه امنیت یک وبسایت بالا برود و کمتر در معرض هک شدن و آسیب قرار بگیرد. در بیشتر صفحات بانکها و یا فروشگاههای اینترنتی این گونه است و دارای امنیت بالا هستند، برای اینکه امکان هک یا نسخه برداری و شبیه سازی از  URL صفحه وجود نداشته باشد. لذا باید در هنگام پرداختهای اینترنتی دقت لازم صورت گیرد که در قسمت آدرس صفحه،https:// وجود داشته باشد تا بتوان مطمئن بود که صفحه هک نشده و صفحه اصلی بانک است.

وی همچنین ادامه داد: در تمام جستجوهایی که در گوگل انجام می شود ابتدای آدرس آن با عبارت http://www.google.com/search?  آغاز می شود. هر کوئری که در گوگل وارد می کنیم، حتماً با این عبارت شروع می شود.

در صفحه ای که برای جستجوی ما ساخته می شود به این صورت است که از جفتهای variable/value استفاده می کند.

Variables شامل علامتهایی همچون as_q یا as_epq و یا as_sitesearch هستند که هر کدام ارزش یکی از پارامترهای جستجو را نشان می دهند که به آنها property یا attribute یا tag name یا element name یا label نیز گفته می شوند ولی در ادبیات URL  به آن variable می‌گویند ولی در کل به آنها جفتهای ارزش-متغیر می گویند که همیشه یکی از آنها variable یا متغیر است و بعد از آن علامت مساوی (=) می آید و بعد از علامت مساوی ارزش آن یا value می آید. value  همان چیزی است که ما در جعبه جستجو وارد می کنیم. به عنوان مثال وقتی از (" ") استفاده می کنیم در URL از یکی از  Variables استفاده می کنیم. در هر آدرس که بر اساس جستجوی کاربر توسط گوگل ساخته می شود، چندین جفت variable/value استفاده می شود که هر جفت با علامت & از یکدیگر جدا می شوند. مثلا اگر از پنج عملگر استفاده کرده باشیم باید پنج علامت & استفاده شود. به عنوان مثال اگر بخواهیم واژه astronomy را در سایتهای دولتی آمریکا جستجو کنیم، آدرسURL  صفحه به این شکل خواهد بود:

http://www.google.com/search?as_q=astronomy&as_sitesearch=.gov

  که در این آدرس، قسمت ابتدایی آن تکراری است، بعد از آن as_q استفاده شده است که نشانگر variable است و سپس ارزش آن که واژه astronomy است آورده شده، در ادامه، علامت & استفاده می‌شود و بعد از آن مجدداً variable که نشانگر عملگر site:  است (as_sitesearch) وارد شده است که ارزش آن برابر با .gov می باشد.

دکتر طاهری در ادامه به دیگر نشانه های variable اشاره کردند و گفتند: همچنین می توانید نتایجی که در صفحه نشان می دهد را کاهش یا افزایش دهید. با استفاده از متغیر num می توانید این تغییرات را اعمال کنید.

در مثال قبلی اگر بخواهیم واژه telescope را از جستجوی خود در کوئری حذف کنیم، می توانیم از متغیر as_eq استفاده کنیم به این شکل:

http://www.google.com/search?as_q=astronomy&as_sitesearch=.gov&as_eq=telescope

که این URL معادل این کوئری خواهد بود:     astronomy -telescope site:.gov

در لینک زیر شما می توانید با تمامی variable های مورد استفاده آشنا شوید:

https://moz.com/blog/the-ultimate-guide-to-the-google-search-parameters

گزارش از: بنت الهدا موحدی محب

https://www.aparat.com/v/Pjs4f