مهمترین مسئله در نوشتن مقاله این است که روشها و اصولی که گفته می‌شود، رعایت گردد و در حین نوشتن به کار برده شود.

• شیوه پارافریز نوشتن که در جلسه قبل توضیح داده شد، تمرین زیادی می‌خواهد، اینکه مطلبی خوانده شود و پژوهشگر بتواند برداشت شخصی خود را با قلم خود بنویسد، بسیار سخت و حساس است و این امر فقط با تمرین زیاد حاصل می‌گردد.
• نکته بعدی اینکه باید از نوشتن لذت ببرید، ولی واقع بینانه بنویسید، خیلی رویایی با مسئله برخورد نکنید و دوراز ذهن فکر نکنید. حتما سعی کنید در نوشتن، بخصوص نوشتن مقالات علمی به اصول و قواعد نگارش توجه کافی داشته باشید. نگارش علمی با نوشتن تفننی و دلنوشته یا مقالات عمومی کاملا متفاوت خواهد بود. وقتی مقاله علمی می‌نویسید باید اصول را در نظر داشته باشید، در عین حال که از نوشتن لذت می‌برید، باید به ساختار هم پایبند باشید. همچنین
• باید برای نوشتن برنامه ریزی داشته باشید، خود را به جای خواننده اثر یا داور بگذارید و با دید نقادانه به آن نگاه کنید، هر مطلبی که می‌نویسید، باید هم از لحاظ اصول نگارش، صحیح باشد و هم دارای منطق قوی باشد که بتوان به راحتی آن را توجیه کرد و از آن دفاع نمود، و این امر نیاز به مطالعه زیاد در زمینه موضوعی پژوهش دارد و لازم است که دانش پژوهشگر همواره به روز باشد.
• از ارزش و اهمیت مقاله مطمئن باشید، به این معنا که موقعیت مقاله خود را در میان آثار دیگر آن حوزه از دانش پیدا کنید و در نظر داشته باشید که مقاله شما چه نکته ای را به دانش اضافه خواهدکرد و جایگاه آن در میان آثار مشابه چقدر است یا چه مشکلی را حل می‌کند، و این حاصل نمی‌شود مگر با مطالعه، مشاهده و نوشتن زیاد.
• همواره باید در شرایط و محیطی کار کنید که تمرکز کافی داشته باشید، نوشتن هدفمند تمرکز می‌خواهد، در حال تماشای تلویزیون و یا صحبت با اطرافیان یا گوش دادن به موسیقی نمی‌توان تمرکز لازم برای نوشتن را به دست آورد. تمام قوای ذهنی باید متمرکز به موضوع باشد تا بتوان جنبه های مختلف موضوع را با دید تحلیلی رصد کرد. بنابراین حتی الامکان مکان مجزایی را برای نوشتن در نظر بگیرید تا زمانی که آنقدر در این زمینه قوی و توانا شوید که بتوانید در هر محیطی تمرکز پیدا کنید. اگر هنوز به این مرحله از توانایی نرسیده اید، باید مکان مناسبی همراه با سکوت و آرامش را در نظر بگیرید تا بتوانید در آن تمرکز پیدا کنید.
• در کل نوشتن بهتر از ننوشتن است، افرادی هستند که کم می‌نویسند ولی بسیار تاثیرگذار و مفید.
• کوتاه نوشتن بهتر از طولانی نوشتن است، سعی شود موجز و مختصر نوشته شود و از اطاله و زیاده گویی پرهیز گردد.
• سعی کنید هر جمله حاوی مطلبی باشد
• واضح نویسی بهتر از مبهم نوشتن است، رعایت این نکته هم بسیار مهم، سخت و هنرمندانه است که باید با تمرین زیاد این مهارت را کسب کرد. همچنین در تدریس هم استادی موفق تر است که قدرت انتقال بیشتری دارد و خوب تدریس می‌کند. برای واضح نویسی یا رفع ابهام می‌توان از عبارات: بدین معنی که، به عبارت دیگر و ... استفاده کرد. یا برای رفع ابهام در متن هر جا احساس کردید که مطلبی برای فهم بهتر،نیاز به توضیح اضافه دارد، از پانویس استفاده کنید تا بتوانید درباره عبارت توضیح کافی در پاورقی بدهید.
• هدفمند نوشتن بهتر از بی‌هدف نوشتن است. ابتدای نوشتن باید هدف نگارش مشخص شود و متناسب با هدف پیش بروید. از آنجایی که الگوی نگارش در هر رشته متفاوت است، باید به این نکته توجه کافی داشت. لذا اگر در هر حوزه ای اقدام به نوشتن می‌کنید باید الگوهای نگارشی آن را شناسایی کنید و از آنها استفاده نمایید، برای پیدا کردن این الگوها می‌توانید از متخصصان آن حوزه کمک بگیرید و نمونه ای از نوشته های آنها را مرور کنید.

در ادامه جلسات به ساختار و ارکان انواع مقالات می‌پردازیم:

1. مقالات گزارشی (report paper) گزارشی است از روند انجام یک پژوهش
2. مقالات توصیفی (descriptive paper) که به توصیف یک موضوع می‌پردازد
3. مقالات تحلیلی (analytical paper) که به تحلیل و بررسی یک موضوع می‌پردازد، مقالات خوبی است و باید حرف جدیدی بزنند.
4. مقالات تبیینی (theoretical conceptual paper ) که یک مفهوم خاص را تبیین می‌کنند، باز می‌کنند و بسط می‌دهند و عمیق می‌شوند روی یک مسئله خاص تا بیشتر متوجه شویم.
5. مقالات انتقادی (critical paper) که با ساختاری خاص به نقد و بررسی یک اثر می‌پردازد.
6. مقالات مروری (review paper ) که به مرور یک اثر می‌پردازند.
7. مقالات پژوهشی(research paper) که بیشتر تمرکز ما روی همین مقالات است.
8. مقالات فنی (technical paper) که یک مبحث را از لحاظ فنی مورد توجه قرار می‌دهند و در مورد ساختار آنها توضیح کامل داده می‌شود.

در این قسمت جدولی در مورد آیین نامه هایی که برای ترفیع و ارتقا و امتیازات در ورازت علوم و وزارت بهداشت وجود دارد، آورده شده است که نشان می‌دهد هر نوع مقاله یا کار پژوهشی دیگر چه میزان امتیاز برای صاحب اثر خواهد داشت

این امتیازات برای قبول در آموزن دکترا، پذیرش به عنوان هیأت علمی دانشگاه، ارتقاء رتبه هیأت علمی و حتی استخدام در برخی از ادارات نیاز است و مورد محاسبه قرار می‌گیرد.

در مباحث بعدی به ارکان مقالات و چگونگی انتخاب موضوع می‌پردازیم.

پایان جلسه دوم مقالات پژوهشی

گزارش از : بنت الهدا موحدی مخب