امروز شنبه 5 مهر ماه 1399 اهالی کتابخانه آیت الله العظمی بروجردی میزبان جناب آقای دکتر هادی رزاق مرندی مدیر سابق کتابخانه دانشگاه مفید بودند. دکتر رزاق مرندی در خصوص فعالیت های خود در کتابخانه دانشگاه مفید و سمت خود به عنوان مدیر کتابخانه آن دانشگاه گفتگویی انجام دادند که در ادامه به آن می پردازیم:
ایشان در ابتدا به معرفی خود پرداخته و به دوران تحصیل خود اشاره کردند و گفتند: دیپلم ریاضی که گرفتم، در دانشگاه رشته دبیری فیزیک را ادامه دادم و پس از آن در دانشگاه مفید مشغول به فعالیت شدم، همزمان با این موضوع به استخدام آموزش و پرورش نیز درآمدم. به این ترتیب بود که در برهه ای از زمان در آن دوران بنده دو شغله بودم و در کنار کار در دانشگاه مفید به فعالیت در آموزش و پرورش نیز مشغول بودم. در حال حاضر دکترای مدیریت آموزشی در دانشگاه و بازنشسته آموزش و پرورش هستم. همچنین مدتی نیز افتخار حضور در جبهه های دفاع مقدس را داشته ام و به مدت چهار سال اسیر حزب دموکرات کردستان عراق بودم.
در زمان فعالیت بنده در دانشگاه ، به مرور، زمانی که مسئولین دانشگاه متوجه شدند که بنده در زمینه فعالیتهای کتابداری و کتاب فعال هستم و کارهای قابل ارائه ای داشته ام، مستند به آن فعالیتها، بنده را عضو هیأت علمی آن دانشگاه کردند و هنوز هم این عضویت ادامه دارد. کتابی در دست ترجمه و پروژه هایی در حال انجام دارم.
جناب آقای دکتر رزاق در خصوص چگونگی قبول مسئولیت کتابخانه و فعالیت در این زمینه خاطرنشان کردند: به واسطه اینکه پدر طلبه بودند و بنده همراه ایشان به کتابخانه زیاد رفت و آمد داشتم، با محیط کتابخانه آشنا و با توجه به حضور فعال خود در دوران نوجوانی در کتابخانه های مختلف، کاملاً با مشکلات آن نیز از نزدیک آشنا بودم و همچنین از لحاظ شخصیتی درون گرا هستم و معتقدم که لازمه یک کتابخانه این است که کتابدار در خلوت خود به نظم کتابخانه بپردازد، با پیشنهاد خودم به کتابخانه دانشگاه منتقل شدم. کتابخانه دانشگاه مفید همزمان با تاسیس دانشگاه شروع به کار کرد.
حدود سال 73 که بنده کتابخانه را تحویل گرفتم، کتابخانه زیرنظر مستقیم ریاست دانشگاه بود و تا آن زمان عملا بدون سرپرست اداره می شد و منابع اولیه آن شامل تعداد کمی کتابهای لاتین و فارسی و عربی چیده شده در قفسه بود. بخش نشریات وجود نداشت و همچنین چندین انبار پر از کتاب بدون سازماندهی و حتی ثبت در کتابخانه موجود بود.
منابع کتابخانه از اهدای کتابهای مکتب خیریه امیرالمومنین و کانون توحید و دیگر کتابخانه ها و همچنین مجموعه های شخصی که به کتابخانه اهدا می شد شکل گرفته بود. از مجموعه های شخصی اهدایی به کتابخانه دانشگاه مفید می توان به مجموعه اهدایی شخصی به نام ادوارد جوزف اشاره کرد. این فرد، شخصی مسیحی و عارف مسلک بوده که چندین بار مجموعه شخصی خود را به کتابخانه های مختلف اهدا نموده است. پس از آن تامین منابع کتابخانه به شکل خرید کتاب نیز صورت می گیرد، چرا که مسئولین دانشگاه در خرید کتاب خساست به خرج نمی‌دهند و نیز می‌دانند که کتاب، مورد نیاز پژوهشگران و دانشجویان کتابخانه است. به طوری که توانسته ایم مجموعه خود را به شدت به روز نگه داریم.
ایشان در ادامه در خصوص مجموعه این کتابخانه عنوان کردند از سال 73 تا 86 به مدت 13 سال فعالیت خود به عنوان مدیر کتابخانه به تکمیل نقایص کتابخانه پرداختم و زمانی که مسئولیت کتابخانه را تحویل دادم، مجموعه ای کامل و فهرست نویسی شده در اختیار داشتیم، کتابهای مورد نیاز را جدا کرده و بقیه را اهدا نمودیم. در حال حاضر مجموعه کتابخانه شامل: 4580 عنوان کتاب فارسی و عربی و44249 عنوان کتاب لاتین، 539 عنوان پایان نامه های فارسی و 16 عنوان پایان نامه های لاتین و تعداد 944 عنوان نشریات فارسی می باشد.
دکتر رزاق مرندی همچنین درباره چگونگی خرید کتاب و مجموعه سازی حال حاضر کتابخانه خاطر نشان کردند: رسم بر این است که در خرید کتاب برای کتابخانه های دانشگاهی از اعضای هیأت علمی آن دانشگاه مشاوره می‌گیرند، اما در این کتابخانه بنده خود رأساً اقدام به انتخاب و خرید کتاب می کنم.
فهرستنویسی کتابها نیز که از از ابتدا به صورت توصیفی توسط مصطفی محفوظی صورت می گرفت، البته سیاست کلی آن استفاده از رده بندی کنگره بوده، بنده نیز به همان روال ادامه دادم و فهرستنوسی کامل تمام منابع را ابتدا خودم شروع کردم و سپس با یک تیم 7-8 نفره ادامه دادیم. بنده بدون تخصص در حوزه فهرستنویسی، با مطالعه شخصی و با استفاده از کتاب سرعنوانهای موضوعی پوری سلطانی که کتابخانه ملی منتشر می کرد، شروع به کار فهرستنویسی نمودم و پس از چند سال با یک تیم خبره در این زمینه کار فهرستنویسی را به پایان رساندیم. حتی برخی اشکالات سرعنوانهای موضوعی را به ایشان گوشزد کرده که نتیجه کار ما مورد تایید متخصصان کتابخانه ملی قرار گرفت و باعث شگفتی آنها گردید.
ایشان تصریح کردند: برای استفاده از نرم افزار کتابخانه ای با چند کتابخانه مشورت کردیم و در آخر به این نتیجه رسیدیم که از نرم افزار نوسا برای ورود اطلاعات خود استفاده کنیم. که ابتدا به صورت داخلی و آفلاین استفاده می کردیم بعد از آنکه به تایید کاربران رسید و اعلام رضایت کردند، توسعه دادیم و تا الان استفاده می‌کنیم پس از آن نیز بسیاری از کتابخانه ها از ما الگو گرفتند.
عضو هیأت علمی دانشگاه مفید در مورد استفاده از کتابخانه و محدودیتهای اعمال شده در دوران کرونا تصریح کردند: برای استفاده از کتابخانه محدودیت خاصی اعمال نکرده ایم از ابتدا نیز برای استفاده هم خواهران و هم برادران سختگیری به خرج نداده ایم، و در دوران کرونا هم فقط با محدود کردن ساعت کاری به فعالیت خود ادامه داده ایم.
در پایان جناب آقای دکتر رزاق درباره خصوصیات یک کتابدار موفق این گونه اظهار نظر کردند که: یک کتابدار موفق باید عاشق کتاب باشد و در آرامش درونی خود به کار و برقراری نظم کتابخانه بپردازد. همچنین یک مدیر موفق کتابخانه نیز باید به کار خود مسلط بوده و توانایی علمی کافی در این زمینه را داشته باشد و اگر اینگونه نباشد موفق نخواهد بود.
گزارش از: بنت الهدا موحدی محب