روز سه شنبه مورخ 30 تیرماه 1399 در ادامه سلسله برنامه های تاریخ شفاهی کتابخانه های ایران، سالن کنفرانس کتابخانه آیت الله العظمی بروجردی میزبان دکتر سید مهدی طاهری دانشیار گروه علم اطلاعات و دانش شناسی، و مدیر کتابخانه مرکزی دانشگاه علامه طباطبایی تهران بود.

گفتگو با دکتر طاهری در چند جلسه انجام شده است که در متن پیش رو، گزارشی از جلسه اول این گفتگو را می خوانید:

رئیس کتابخانه مرکزی دانشگاه علامه طباطبایی در مورد روند ورود و فعالیت در حوزه کتاب و کتابخانه اینگونه می گویند:
سال 1378 وارد مقطع کاردانی رشته کتابداری دانشگاه همدان شدم. در آن زمان اساتیدی چون سرکار خانم عماد خراسانی، مهدی محمدی و ... داشتیم. سال 1381 در مقطع کارشناسی این رشته پذیرفته شده و در سال 1383 به عنوان رتبه اول دانشگاه همدان فارغ التحصیل شدم. مقطع کارشناسی ارشد پیوسته را در دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران  به پایان رساندم و پایان نامه بنده با رتبه برتر در جشنواره فارابی سال 1392موفق به دریافت جایزه شد.
در سال 1389 به عنوان اولین غیر طلبه، عضو هیات علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی در قم مشغول به کار شدم. البته براساس اتفاقاتی که افتاد، در نهایت از سال 1392 به عنوان عضو هیات علمی گروه علم اطلاعات و دانش شناسی دانشگاه علامه طباطبایی به فعالیت مشغول و همزمان مدیریت کتابخانه مرکزی این دانشگاه را پذیرفتم.

 روند ورود بنده به دانشگاه علامه طباطبایی تهران به این صورت بود که یک روز  خانم دکتر عصمت مومنی از اعضای هیات علمی دانشگاه علامه طباطبایی، گروهی از دانشجویان این دانشگاه را برای بازدید به مرکز اطلاعات و مدارک آورده بودند، در این جلسه بنده در قالب یک سخنرانی توضیحاتی برای آنها داشتم، ایشان از صحبت های بنده خوششان آمد، همانجا پیشنهاد تدریس درس نمایه سازی را در دانشگاه علامه طباطبایی به بنده دادند، به مرور زمان رفت و آمد و ارتباطات بنده با دانشگاه علامه بیشتر شد و به مدت دو سال به عنوان استاد مدعو با این گروه همکاری داشتم، تا اینکه شرایطی ایجاد شد که بنده به عنوان عضو هیأت علمی جذب این دانشگاه شدم.

همزمان با بحث عضویت هیات علمی دانشگاه، پیشنهاد ریاست کتابخانه مرکزی دانشگاه علامه طباطبایی هم برای بنده مطرح بود، که بالاخره پذیرفته شد.در همان ابتدای ورود به کتابخانه دانشگاه علامه طباطبایی، موضوع احداث ساختان جدید کتابخانه مرکزی این دانشگاه مطرح بود، بنده از همان ابتدای پذیرش مسئولیت مدیریت کتابخانه گام به گام با مهندسان ساختمان به عنوان مشاور همراه بودم. پروژه عظیم و پیچیده ای بود که به دلیل ویژگی های خاص آن و به ویژه بحث استفاده از تکنولوژی کتابخانه سبز، نیاز به بررسی و دقت ویژه‌ای داشت. در واقع کتابخانه مرکزی دانشگاه علامه، اولین کتابخانه سبز به معنای واقعی در کشور می باشد که البته الگو گرفته از پل طبیعت تهران است. فضای سبز ساختمان زیاد بوده و سازگاری با محیط زیست اینگونه ساختمان‌ها، کم ترین اتلاف انرژی را به همراه دارد و ناچیزترین آلودگی را ایجاد می کند.
فضای اولیه در نظر گرفته شده برای این کتابخانه، 12 هزار متر بود، اما به دلیل محدودیت ها به 6 هزار متر تقلیل یافته و در 4 طبقه ساخته شد. کتابخانه به دلیل طراحی خاص آن در دو بخش طراحی شده است.

دانشگاه علامه طباطبایی، از به هم پیوستن برخی مراکز آموزش عالی، در سال 1363-1364 شکل گرفت. این مراکز قبلا کتابخانه داشتند. پس از آن که در قالب واحد دانشگاه علامه قرار گرفتند، کتابخانه های مراکز همان استقلال قبلی خود را حفظ کردند. در واقع تا قبل از سال 1396 کتابخانه مرکزی، ساختمان ثابت و مشخصی نداشت و همواره از دانشکده ای به دانشکده دیگر منتقل می شد.
مدل مدیریت کتابخانه های دانشگاه علامه طباطبایی به صورت نیمه متمرکز بوده که در اساسنامه دانشگاه هم آمده است، به این صورت که سیاست گذاری ها و خط مشی ها در کتابخانه مرکزی صورت می‌گیرد و اجرا با کتابخانه های دانشکده‌ای است، اما در مجموع به مدل متمرکز نزدیک تر است.

در سال 1393 سیستم نرم افزار کتابخانه به صورت یکپارچه درآمد. از بدو ورود بنده به کتابخانه، بحث پیاده سازی کتابخانه دیجیتال بسیار مورد تاکید بود و از طرف ریاست محترم دانشگاه نیز پیگیری می شد.
در کتابخانه مرکزی دانشگاه علامه طباطبائی در حال حاضر بیش از 240 هزار شی فیزیکی شامل کتاب، اسناد، نشریات و ... موجود است. کل مجموعه کتابخانه مرکزی شامل بیش از 700 هزار شی فیزیکی است و 350 هزار رکورد اشیای دیجیتالی نیز در این کتابخانه موجود است که در سیستم کتابخانه قابل دسترس بوده و درحقیقت کتابخانه مالک آنها محسوب می‌ شود.
خدمات الکترونیک در محیط کتابخانه با سیستم یکپارچه میز مرجع مجازی که در آن زمان در نوع خود کار جدیدی بود، شروع شد. در حال حاضر نرم افزار موبایلی "به پژوه" را در اختیار داریم که با سیستم کتابخانه دیجیتال هم یکپارچه است.
سال 2011 به دلیل بدهی به ناشران خارجی و افزایش یکباره قیمت ارز، دسترسی به انتشارات ناشران خارجی قطع شد. در این راستا، رایزنی و گفتگو با ناشران شروع و ابتدا برخی دسترسی های به صورت آزمایشی برقرار گردید، سپس براساس قراردادهای رسمی، دسترسی ها به صورت مستقیم و رسمی در اختیار ما قرار داده شد. در این موضوع مبنای ما این بود که با کمترین هزینه بیشترین دسترسی به منابع را داشته باشیم. سال 2015 جزو دانشگاه هایی بودیم که بیشترین دسترسی به پایگاه ها را داشتیم. بحث تحریم های امریکا و افزایش قیمت ارز مشکلات متعددی ایجاد کرده بود و ما نمی توانستیم مستقیم با ناشران وارد مذاکره شویم و بنابراین با واسطه ها کار می کردیم. تا پایان سال 2018 دسترسی ها حفظ شد، اما در نهایت به دلیل موانعی که گفته شد، دسترسی ها قطع گردید.

از کارهای جدید دیگری که در کتابخانه مرکزی انجام شد، طراحی دروازه اطلاعاتی بود. که یک تیم هفت نفره مجرب بر روی آن کار کردند. مهم ترین ویژگی این سیستم، دسترسی های باز مفیدی بود که فراهم شده بود. در این دروازه، هم پایگاه های مورد اشتراک، و هم پایگاه کتابخانه به صورت یکپارچه قابل دسترس بودند که در هفته پژوهش به بهره برداری رسید.
 در خصوص پذیرش پست های اجرایی باید بگویم که بنده در مرکز اطلاعات و مدارک سمت اجرایی داشته و در کتابخانه تخصصی هفته نامه پگاه هم حضور فعال داشتم. وقتی که در مقطع دکتری پذیرفته شدم، تصمیم گرفتم که دیگر سمت اجرایی قبول نکنم، تا قبل از حضور در مدیریت کتابخانه مرکزی دانشگاه علامه طباطبایی بیشتر روی کارهای پژوهشی تمرکز داشتم، اما زمانی که مسئولیت این کتابخانه را قبول کردم، در هر حال تاثیراتی بر روند کارهای پژوهشی بنده داشت اما در مجموع تجارب بسیاری خوبی کسب کردم، البته همکاران کتابخانه هم در این مسیر بسیار به بنده کمک کردند. انجام امور اجرایی تسلط بنده را در بروندادهای پژوهشی تا حدود زیادی بالا برد...

                                                                                                                                                                                                                                        این گزارش ادامه دارد...