مصاحبه با: دکتر غلام رضا مهدی راونجی

روز سه شنبه مورخ 30 تیرماه 1399 در ادامه سلسله برنامه های تاریخ شفاهی کتابخانه های ایران، سالن اجتماعات کتابخانه آیت الله بروجردی میزبان دکترغلام رضا مهدی راونجی مدیر کتابخانه مرکزی دانشگاه قم بود. آقای راونجی متولد سال 1358 در روستای راونج و فارغ التحصیل دکتری فلسفه و نیز دکتری تاریخ ایران از دانشگاه اصفهان هستند. ایشان با توجه به کسب رتبه 2 در رشته هنر دانشگاه شهید بهشتی، وارد صدا و سیما شده و در حوزه های مختلف، اجرا، نویسندگی، دوبله و ... نیز فعالیت دارند.

مدیر کتابخانه مرکزی دانشگاه قم در مورد روند حضور خود در این کتابخانه، اینگونه می گویند:

بنده از همان اوایل تحصیل به کتاب و کتابخانه علاقه داشتم. در همین راستا، با توجه به علاقه مندی به حوزه متون کهن و به ویژه نسخ خطی، دوره هایی از جمله در کشور فرانسه در این حوزه گذراندم. همچنین با ورود به فضای پژوهش در این حوزه چه در ایام تحصیل در دانشگاه و نیز متناسب با علاقه مندی های شخصی، با کتاب و کتابخانه بسیار مانوس شدم.

در این راستا و متناسب با حوزه تخصصی پژوهشی، در دوره ای که بنده مدیر روابط عمومی دانشگاه قم بودم و با توجه به ارتباطات و تعاملات با ریاست وقت دکتر بهشتی تغییرات قابل توجهی در دانشگاه ایجاد شد. با حضور ایشان به عنوان ریاست دانشگاه قم، تغییرات قابل ملاحظه ای در دانشگاه رخ داد. در آن دوره، در یکی از ساختمان های دانشگاه اتاقی بود که گویا سال ها درب آن بسته و باز نشده بود. وقتی به این ساختمان مراجعه کردیم، با تعداد قابل ملاحظه ای عکس، کاست های صوتی و ... مواجه شدیم، از آنجا بود که ایجاد مرکز اسناد در دانشگاه قوت بیشتری گرفت و تقریبا این منابع به عنوان هسته اولیه شکل گیری این مرکز می باشند. در سال 1393 آرشیو اسناد به دستور دکتر دیرباز ریاست وقت دانشگاه راه اندازی شد و این بخش به چارت اداری دانشگاه نیز افزوده شد. در حدود یک سال و نیم، حدود 40 هزار نسخه خطی دیجیتال از مراکز مختلف فراهم و در هاردهایی ذخیره کردیم.

از دیگر اقداماتی که در این سال های انجام شد، مشخص شدن دقیق محوطه کتابخانه مرکزی بود که در حال حاضر حدود 8000 متر می باشد. این نکته از این جهت بسیار مهم است که در ساختمان فعلی آزمایشگاه های دانشگاه و برخی بخش های دیگر نیز وارد شده اند و لازم بود برای استفاده صحیح تر از فضا ابتدا حدود دقیق ساختمان کتابخانه مشخص شود تا بتوان بهتر از فضای موجود استفاده کرد.

راه اندازی سالن مطالعه 24 ساعته برای برادران به ویژه در ایام امتحانات از اتفاقات بسیار خوبی بود که با استقبال بالای دانشجویان روبرو شد و کتابخانه بازخوردهای بسیار خوبی از طرف اساتید و دانشجویان در این زمینه دریافت کرد.

دیجیتال سازی همه پایان نامه های دانشگاه نیز از دیگر اقداماتی بود که هرچند با تاخیر اما در یک طرح برنامه ریزی شده انجام شد که این کار نیز بسیار مورد توجه قرار گرفت. کتابخانه در راستای مصوبه وزارت علوم و حتی قبل از آن، دریافت نسخه فیزیکی پایان نامه را از دانشجویان متوقف کرده و صرفا فایل دیجیتال پایان نامه از دانشجو دریافت می شود. این قدام تاثیر بسیاری بر سهولت دسترسی اساتید و دانشجویان و پژوهشگران به متن پایان نامه ها داشته است.

یکی دیگر از اقدامات انجام شده در زمان مدیریت بنده در کتابخانه مرکزی دانشگاه قم، گسترش و فعال سازی کمیته مجموعه سازی در کتابخانه بود. در این راستا، اساتید و مدیران گروه ها و کارشناسان دانشگاه به اشکال مختلف با حضور در کمیته های مربوط به انتخاب و گزینش منابع، نقش بسیار زیادی در مجموعه سازی کتابخانه دارند. به گونه ای که در سال 1395 بیش از 95 درصد منابع مورد درخواست اساتید بعد از ارزیابی و تایید از نمایشگاه کتاب تهران خریداری شد.

از دیگر اقداماتی که در راستای ارتقای کمیت و کیفیت پژوهش در دانشگاه از سوی کتابخانه مرکزی انجام شد این بود که با استفاده از ابزارها و کانال های مختلف، امکان دسترسی به تعداد قابل توجهی از پایگاه های اطلاعاتی مهم بین المللی برای اساتید و دانشجویان فراهم گردید.

بنده اساتیدی چون مرحوم ایرج افشار و استاد رسول جعفریان را الگوهای خوبی برای مدیران کتابخانه ها می دانم. کتابدار بودن یک فن است و مدیریت یک ویژگی است. مهم تسهیل دسترسی کاربران به منابع اطلاعاتی است.