دکتر طاهری در ابتدا با یادآوری مباحث جلسه گذشته بیان کردند عملگرها به همانند مواد اولیه در آشپزی برای طراحی راهبردهای پژوهش مدار در محیط وب هستند و با این مقدمه کوتاه به معرفی چند عملگر دیگر پرداختند، همچنین اظهار امیدواری کردند که پس از پایان این کارگاه انشاالله با دست پر و با بار علمی فراوان جهت پژوهشهای آتی این جلسات به پایان خواهد رسید.

عملگر بعدی که درباره آن صحبت شد و به گفته استاد در امر پژوهش بسیار کاربردی و کمک کننده خواهد بود و تحول بزرگی در روند کار پژوهشگر ایجاد خواهد کرد، عملگر (:filetype ) است ، یکی از مهمترین قابلیتهای موتورهای کاوش کاربرد این عملگر است و همانطور که از اسمش پیداست ، برای بازیابی و جستجوی نوع فایل است.

رئیس کتابخانه مرکزی دانشگاه علامه همچنین ادامه داد: پژوهشگران می دانند که چقدر نوع فایل بازیابی شده برای یافتن منابع مختلف بویژه منابع پژوهشی تاثیرگذار است و خاطر نشان کردند همانگونه که میدانید فرمت مناسب برای خروجی یا نمایش مقالات و کتب علمی فرمت PDF است و برای یافتن مقاله یا منبع علمی مناسب پژوهش باید از دو عملگر( :intitle ) و ( :filetype ) استفاده کنید تا نتیجه مطلوب را بدست بیاورید به این شکل که برای یافتن فایلهای ورد، از فرمت doc ، docx ، برای یافتن فایلهای پاورپوینت، از فرمت ppt ، pptx ، و برای یافتن فایلهای پی دی اف، از فرمت pdf استفاده می کنیم، ایشان افزودند: البته میتوان از عملگر ( :ext ) که مخفف کلمه extension به معنای «فرمت» است، استفاده نمود که با توجه به اهمیت اختصار در انجام سریعتر پژوهش، عملگر( :ext ) ارجحیت و سهولت بیشتری نسبت به عملگر ( :filetype ) دارد.
 عضو هیات علمی دانشگاه علامه در ضمن بیان کردند: میتوان ادعا گفت که عملگر ( :ext ) به مراتب حرفه ای تر از عملگر ( :filetype ) عمل می کند، زیرا توانایی بازیابی فرمتهای دیتابیس نظیر (sql) را نیز دارد که در بحث حک کردن (hacking) می توان از آن استفاده نمود.
همچنین ایشان یادآور شدند موتورهای کاوش غالباً همه فرمتها را پشتیبانی نمیکند و توانایی بازیابی انواع مختلف فرمت را ندارند، اما گوگل تنها موتور کاوشی است که مدعی است میتواند تمامی فرمتها را شناسایی و بازیابی کند.
این عضو بنیاد نخبگان کشور در ادامه این نکته را متذکر شدند که ممکن است برای کار پژوهش دانستن یک یا چند فرمت پرکاربرد کافی باشد ولی یادگرفتن و دانستن فرمتهای بیشتر کمک میکند تا جستجوی ما از جامعیت لازم برخوردار گردد، لذا عنوان کردند با جستجوی برخی عبارات نظیر: list of file format یا list of file extension و یا جستجو در سایت archive.org به انواع کمتر دیده شده از فرمتها، علاوه بر انواع رایج آن دست پیدا کرد.
دکتر طاهری در ادامه به چند عملگر اشاره نمودند که به گفته ایشان گوگل دیگر از آنها استفاده نمیکند و آن مجموعه عملگرهای (:link ) است
به این ترتیب که: صفحاتی که به صفحه مورد جستجوی شما لینک داده اند (:inlink )
صفحاتی که صفحه مورد جستجو به آنها لینک داده اند (:outlink )
در صورت تبادل دوطرفه لینک، ( :intrelink ) و وقتی به صفحه خود لینک میکنیم (:selflink )
به همین دلیل حتماً بعد از (:link ) باید آدرس سایت یا صفحه بیاید.
نکته قابل توجه در استفاده از این عملگر اینکه: وقتی از عملگر(:link ) استفاده میکنیم، صفحاتی که بازیابی میکند inlink و selflink هستند. به این ترتیب میتوانیم متوجه شویم چه تعداد از صفحات مدنظر ما در گوگل ایندکس شده اند.
عملگر بعدی که مدرس کارگاه به روش کار آن پرداختند، عملگر (:cashe ) به معنای حافظه پنهان است، اگر از این عملگر استفاده کنیم، صفحه ای که بازیابی می شود با صفحات معمول سایتها متفاوت است و این تفاوت مربوط به اطلاعات بالای صفحه است که نشان میدهد از حافظه پنهان گوگل بازیابی شده است.
دکتر طاهری به این نکته اشاره کردند که نسخه ای که در دیتابیس گوگل ایندکس شده است و اغلب بازیابی از آن صورت میگیرد، یک قدم عقب تر از نسخه اصلی سایت است، به این معنا که اگر سایتی امروز آپدیت شده باشد، و شما آن را در گوگل جستجو کنید، نسخه قبل از آپدیت را برای شما بازیابی میکند، اما اگر با عملگر (:cashe ) جستجو کنید، همان نسخه آپدیت شده را بازیابی می کند و این بروز بودن جستجو برای پژوهشگر بسیار اهمیت دارد.
ایشان در ادامه افزودند: اگر در صفحه ای که توسط عملگر (:cashe ) بازیابی شده اگر بر روی گزینه text only version کلیک کنیم تمامی عکسهای صفحه را حذف می کند و فقط متن آن را می آورد.
در کل فواید استفاده از این عملگر بیشتر برای وب مسترها اهمیت دارد که بدانند موتور کاوش گوگل چه زمانی سایت آنها را ایندکس کرده است.

استاد طاهری در ادامه مباحث عملگرها به معرفی چند عملگر پرداختند که یا زیاد جنبه علمی و پژوهشی ندارند، یا استفاده از آنها توسط گوگل منسوخ گردیده ولی کم و بیش مورد استفاده قرار می گیرند: از آن جمله  عملگر های :ID و :info  و :phonebook  که کارکردی شبیه 118 در ایران را دارند.
عملگر بعدی که جنبه علمی ندارد ولی کم و بیش استفاده می شود، عملگر (..) است که برای نشان دادن محدوده عددی یا محدوده سال به کار می رود به این شکل که اگر رنج قیمت بین 120 دلار تا 200 دلار را در مورد یک محصول بخصوص، جستجو کنیم از این عملگر استفاده می کنیم.
عملگر بعدی که دکتر طاهری در باره آن صحبت کردند علامت( ~ ) است که به نام عملگر ( synonym search ) نامیده می شود و اگر قبل از کلمه ای بیاید گوگل آن کلمه را معنا می کند ولی امروزه دیگر کاربردی در گوگل ندارد. بدین منظور گوگل از شبکه های معنایی (یا اصطلاحنامه های زبان پایه) بهره می برد. دو نمونه از مهمترین شبکه های معنایی وب، یکی شبکه معنایی wordnet است که مبتنی بر زبان انگلیسی است. در نظام جستجوی این شبکه معنایی، هر واژه ای که جستجو شود، تمام واژه های مرتبط با آن اعم از مترادفها، مشتقات و واژه هایی که با واژه مورد جستجو ارتباط معنایی دارند، نشان داده می شوند. اساس جستجوهای معنایی گوگل،  wordnet است.
شبکه دیگری که کارکردی مشابه با wordnet دارد، اما مصورسازی نیز شده است و از لحاظ گرافیکی جذابیت بیشتری دارد، اصطلاحنامه زبان-پایه visualthesaurus است. در واقع نتایج حاصل از جستجو در هر دو اصطلاحنامه تقریبا مشابه یکدیگر است، اما از لحاظ ظاهری و گرافیک صفحه، visualthesaurus زیباتر و دارای جذابیت های بصری بیشتری است. ولی تفاوت عمده آن با wordnet آن است که نیاز به اشتراک دارد و رایگان نیست.
با معرفی این دو شبکه معنایی مفید از طرف دکتر طاهری به عنوان حسن ختام این برنامه، مباحث این هفته نیز به پایان رسید.

گزارش از: بنت الهدا موحدی محب

فایل تصویری این جلسه را می توانید از لینک زیر دانلود نمایید

https://www.aparat.com/v/u1o2K