دکتر سید مهدی طاهری پس از مرور مباحث هفته گذشته یادآور شدند که مجموعه عملگرهای بافتی یا (contextual operators) که در گوگل استفاده می شوند،چهار نوع هستند: اول :intitle که هفته پیش درباره عملکرد و فواید استفاده از آن به طور مفصل صحبت شد.

دومین نوع از عملگرهای بافتی inurl: است که برای پیدا کردن منابع علمی بسیار کاربرد دارد، دکتر طاهری در ادامه برای درک بهتر کاربرد این عملگر در فرایند جستجو مثالهای متعددی ذکر کردند و گفتند: برای تعریف یک واژه یا اصطلاح نیاز به صفحات اصطلاحنامه داریم و از آنجایی که :inurl  در آدرس صفحه جستجو می کند، صفحاتی را برای ما بازیابی می نماید که در آدرس آنها عبارت اصطلاحنامه (thesaurus) آمده باشد و افزودند همچنین برای یافتن تعاریف، صفحاتی را جستجو می کنیم که در آدرس صفحه آنها عبارت واژه نامه (glossary) و برای یافتن معادل معنایی کلمات صفحاتی را جستجو می کنیم که در آدرس صفحه آنها عبارت لغتنامه (dictionary) به کار رفته باشد.

استاد طاهری برای مثال ملموس تر آدرس صفحه اصطلاحنامه در سایت ایرانداک را نشان دادند.

رئیس کتابخانه مرکزی دانشگاه علامه طباطبایی در پاسخ به پرسش یکی از پژوهشگران مبنی بر این که اگر بخواهیم بر اساس سال نشر، منابع را بازیابی کنیم راهکار یا عملگر کاربردی وجود دارد، عنوان کردند: موتور کاوش گوگل توانایی تشخیص سال نشر مقالات و به طور کلی منابع منتشر شده را ندارد ولی تنها می تواند زمان ایندکس شدن آن در گوگل را نشان دهد  و این، احتمال صحیح بودن جستجو را بالا می برد اما دقیق نیست.

این استاد برجسته دانشگاه در ادامه اضافه کردند که اگر بخواهیم فقط پایان نامه های ایندکس شده در گوگل در موضوع مورد جستجوی خود را بیابیم، با استفاده از عملگر (inurl:) در آدرس صفحه بدنبال عبارت (thesis) یا مشتقات آن و یا معادلهای دیگر کلمه پایان نامه می گردیم.

و یا اگر به دنبال مقاله یا کتاب در زمینه ای خاص هستیم می توانیم با وارد کردن عبارت (article) به معنای مقاله و (book) در آدرس صفحه به مطلوب خود دست پیدا کنیم. همچنین ایشان افزودند حتی برای یافتن نوع مقالات هم می توانیم در آدرس صفحه آن را جستجو کنیم اما جامعیت ندارد زیرا ممکن است در بعضی صفحات نوع مقالات مشخص نشده باشد.

موضوعی که باید اینجا به آن اشاره کرد اینکه برای یافتن چندین عبارت در آدرس صحفه می توان از عملگر (:allinurl) استفاده کرد.

عملگر بعدی که دکتر طاهری به آن پرداختند (:intext) است.  البته ایشان اشاره کردند که این عملگر زیاد کاربردی نیست ، زیرا در حالت عادی نیز گوگل در متن صفحات، عمده جستجو را انجام می دهد و به تبع اگر عبارت مورد جستجو در متن باشد، برای پژوهشگر بازیابی می کند و دیگر نیازی به استفاده از عملگر (:intext) نیست.

عضو هیات علمی دانشگاه علامه در ادامه با معرفی آخرین نوع از عملگرهای متنی که البته فقط مربوط به گوگل هست و در دیگر موتورهای کاوش کار نمی کند پرداختند، این عملگر (:inanchor) است که کاربردی فراتر از دیگر عملگرهای بافتی دارد:

این عملگر صفحاتی را بازیابی می کند که در آن عبارت مورد جستجو به صورت هایپر لینک است.

ایشان خاطر نشان کردند که فایده این عملگر این است که علاوه بر اینکه صفحات دارای عبارت مورد جستجو  را بازیابی می کند، در آنِ واحد به صفحاتی هم ارجاع می دهد که به آن عبارت جستجو لینک شده است، و حسن آن این است که باعث بسط دانش می شود، یعنی منابع بیشتر را برای پژوهشگر بازیابی می کند.

در اینجا دکتر طاهری بیان کردند که مبحث عملگرهای متنی به پایان رسید و عملگر بعدی که معرفی نمودند، (:related) می باشد. ایشان گفتند: کاربرد این عملگر این است که صفحاتی را جستجو می کند که محتوای آنها با آدرس مورد جستجو مرتبط باشد و رابطه محتوایی داشته باشد. و در آخر خاطر نشان کردند که نکته قابل توجه در استفاده از این عملگر این است که حتما بعد از آن باید آدرس صفحه بیاید. مانند مثال: related:irandoc.ac.ir

دکتر طاهری بقیه مباحث‌ را به جلسات آتی موکول کردند.

گزارش از: بنت الهدا موحدی محب

فایل تصویری این جلسه را می توانید از لینک زیر دانلود نمایید

https://www.aparat.com/v/ont9W