بخش اشاعه اطلاعات
خدمات عمومی کتابخانه
هدف اصلی هر کتابخانهای از فراهمآوری و مجموعهسازی، حفاظت وسازماندهی منابع، همان اشاعه و توزیع اطلاعاتی است که در مجموعه منابع موجود است. بخش اشاعه اطلاعات به طور مستقیم با استفاده کنندگان در تماس است و حاصل کار بخش‌های دیگر کتابخانه در این قسمت نمود پیدا میکند.
در ساختمان سابق کتابخانه خدمات عمومی کتابداری در دو سالن مطالعه عمومی و ویژه محققین انجام می‌گرفت. پس از واگذاری کتابخانه به مرکز مدیریت حوزه تعدادی میز و صندلی چوبی تهیه و جایگزین تجهیزات قدیمی و فرسوده شد.
در ساختمان جدید کتابخانه خدمات عمومی کتابخانهای در سه تالار مطالعه و به صورت قفسه باز ارائه میشود. هدایت و راهبری هر تالار با کتابدار هر تالار است. کتابخانه دارای یک مخزن اصلی مشترک (قفسه بسته) است که کتاب از طریق میز امانت در هر یک از تالارها در اختیار مراجعه کننده قرار میگیرد.
در این بخش نقش کتابداران مهم و اساسی است. هرکتابداری چه فارغ‌التحصیل رشته کتابداری باشد و چه رشته‌ای دیگر، باید سعی کند مهارت لازم برای ارائه خدمات مفید و شایسته درکتابخانه را کسب کند. در حال حاضر، خدمات کتابخانه عبارتند از:
1) خدمات امانت منابع کتابخانه ای
2) خدمات مرجع
3) خدمات اطلاع رسانی( بانک اطلاعات)
تالار عمومی
تالار عمومی برای مطالعه آقایان به صورت قفسه باز و با مساحتی بالغ بر 330 متر مربع و ظرفیت 150 نفر، در طبقه اول کتابخانه قرار دارد. در این تالار قفسه‌های زیبای چوبی در کنار دیوارها چیده شده است و صندلی‌ها و میزهای مطالعه از جنس چوب با روکش‌های چرمی سبز رنگ زیبایی خاصی به سالن داده است. محل میز امانت در داخل تالار طراحی شده و متصدی آن مستقیم بر تالار نظارت دارد.
تعداد کتاب‌ها در این سالن بیش از هفت هزار جلد و شامل کتابهای مرجع و منابع هسته و مورد نیاز مراجعان این تالار در زمینه علوم اسلامی است. متصدی میز امانت کتابهای مورد نیاز مراجعان را از مخزن کتابخانه درخواست میکند و در اختیار آنها قرار می‌دهد. روزانه صدها نفر در شیفت صبح و عصر برای استفاده از خدمات تالار عمومی به کتابخانه مراجعه می‌کنند.
مراجعین این تالار طلاب فاضل، دانشجویان کارشناسی ارشد و دکتری هستند. بنابراین، منابع اصلی و پایه علوم اسلامی و علوم انسانی مرتبط با رشته‌های علمی مراجعان، که به طور مداوم مورد نیاز آن‌هاست، برای این بخش تهیه میشود.
تالار محققین
تالار مطالعه مرجع با مساحتی بالغ بر 180 متر مربع و ظرفیت پنجاه نفر در طبقه دوم کتابخانه قرار دارد. این تالار با شش‌هزار جلد از منابع تحقیقاتی علوم اسلامی و کتابهای مرجع در موضوعات اعلام، کتابشناسی‌ها، دایرة المعارف‌ها، فرهنگ‌ها و کتابهای تفسیر به صورت قفسه باز در اختیار پژوهشگران قرار گرفته است
قسمتی ازاین تالار با عنوان بانک اطلاعات دیجیتال، با قفسه‌های چوبی پارتیشن‌بندی شده و میزهای رایانه داخل آن نصب شده است. این میزها به سیستم‌های رایانه تجهیز شده که تعداد آنها 30 دستگاه است.
کاربران بانك اطلاعات به کتابخانه دیجیتال، نمایه نشریات، نرم افزارهای مرکز تحقیقات علوم اسلامی و اینترنت دسترسی دارند. روزانه صدها نفر از اساتید و پژوهشگران برای استفاده ازخدمات بانک اطلاعات دیجیتال وتالار مطالعه به این بخش مراجعه می‌کنند.
تالار خواهران
بخش خواهران به شکل مستقل است و دارای تالار مطالعه عمومی با مساحت سیصدوسی متر مربع و ظرفیت یکصد و بیست نفراست. این تالار مانند سالن عمومی به صورت زیبائی چیدمان شده وکتاب‌ها به صورت قفسه باز است. تعداد کتابهای این تالار بیش از هفت هزار جلد است که اکثر آنها كتاب‌های مرجع و منابع تحقیقاتی علوم اسلامی‌و انسانی است.
از آنجا که تالار خواهران مستقل بوده و خواهران نمی‌توانند از منابع تالار مرجع استفاده کنند، بنابراین، منابع این تالار به دو دسته تقسیم میشود.
الف) منابع اصلی و پایه علوم اسلامی و علوم انسانی مرتبط با رشته‌های علمی مراجعان، که به طور مداوم مورد نیاز آن‌هاست
ب) منابع مرجع
قسمتی از این تالار با عنوان بانک اطلاعات دیجیتال، با قفسه‌های چوبی پارتیشن‌بندی شده و میزهای رایانه داخل آن نصب شده است. این میزها به سیستم‌های رایانه تجهیزشده که تعداد آنها 20 دستگاه است. روزانه صدها نفر از خانم‌های پژوهشگر برای استفاده از خدمات بانک اطلاعات دیجیتال و تالار مطالعه به این بخش مراجعه می کنند. در سال 1390 خانم زهرا حسن‌نژاد با پیشنهاد مدیریت کتابخانه و موافقت معاون پژوهش به عنوان مسئول بخش خواهران منصوب شد.
مخزن
در ساختمان سابق کتابخانه، مخزن در طبقه همکف واقع و ارتفاع آن بیش از هفت متر بود. با توجه به ارتفاع بلند مخزن امکان افزایش ظرفیت و تقسیم آن به دو طبقه وجود داشت. با اقدام آیت الله استادی در سال 1376 کار بهسازی آن انجام گرفت.
در ابتدای شروع کار، کتابخانه برای مدتی تعطیل شد. کتاب‌ها با همکاری اداره پشتیبانی مرکز مدیریت، از مخزن به سالن‌های مطالعه منتقل و سپس کار ساختن طبقه دوم با سازه فلزی شروع شد. بعد از انجام تغییرات ساختمانی برق‌کشی مخزن تعویض گردید. قفسه‌های فلزی موجود که در کنار دیوارها قرار داشتند به همان شکل قبلی حفظ شد و برای افزایش ظرفیت مخزن، قفسه‌های گالوانیزه با فاصله‌های استاندارد در فضای مخزن بسته شد و کتاب‌ها به مخزن برگردانده شدند.
در سال 1384 با همکاری حجت الاسلام‌والمسلمین محمد آبادی پیشه، مدیر مالی حوزه علمیه، بالابری برای حمل کتاب و رفت و آمد کتابداران به مخزن کتابخانه طراحی و نصب شد.
در ساختمان جدید کتابخانه مخزن اصلی کتاب‌ها در طبقه زیرزمین ساختمان قرار دارد و استانداردهای کتابخانهای در ساخت آن رعایت شده است. سیستم‌های امنیتی و سیستم اطفاء حریق سیستم تنظیم درجه حرارت مناسب و میزان رطوبت لازم برای نگهداری کتاب‌ها ایجاد شده و قفسه های ثابت و متحرک ریلی در آن نصب شده است.
کتاب‌ها، آرشیو نشریات، پایاننامه ها در مخزن اصلی نگهداری می‌شوند. برای نگهداری نسخ خطی و کتابهای نفیس مخزن مستقلی طراحی شده است.
امانت منابع کتابخانه ای
این خدمت یکی از بارزترین خدمات در کتابخانه است. در حال حاضر برنامه‌ای برای خدمات امانت به خارج از کتابخانه وجود ندارد و استفاده از منابع اعم از کتاب، نشریات، پایاننامه ها، منابع الکترونیکی در داخل کتابخانه امکانپذیراست.
کتابهای چاپی
کتابهای چاپی با در نظر گرفتن شرایط و ضوابط به اعضای کتابخانه برای مطالعه در تالارهای مطالعه امانت داده می‌شوند.
کتابهای خطی و چاپ سنگی به صورت دیجیتال دردسترس کاربران است. اعضای دایمی و کاربران موقت که گذرواژه و نام كاربری بانک اطلاعات را در اختیار دارند، می‌توانند متن کامل این منابع را مشاهده کنند. در صورت تمایل می‌توانند منبع مورد نظر را از کتابدار میز امانت درخواست کنند و به صورت چاپ شده یا بر روی سیدی و یا فلش دریافت کنند.
کاربرانی که امکان مراجعه مستقیم به کتابخانه را ندارند، می توانند فقط پنج صفحه ابتدایی نسخه خطی را از طریق وبسایت کتابخانه مشاهده نمایند و فرم درخواست را از طریق پایگاه اطلاع‌رسانی کتابخانه تکمیل و ارسال کنند تا صفحات مورد نیاز خود را دریافت کنند.
پایان نامه‌ها
ﻣﻄﺎﻟﻌﻪﭘﺎﻳﺎنﻧﺎﻣﻪ با رعایت ضوابط مربوط به آن در کتابخانه محدودیتی ندارد؛ اما نسخه چاپی و دیجیتال پایاننامه به خارج از کتابخانه اﻣﺎﻧﺖ داده ﻧﻤﻲﺷﻮد. کاربرانی که امکان مراجعه مستقیم به کتابخانه را ندارند، می توانند چکیده پایان‌نامه‌ها را از طریق وبسایت کتابخانه مشاهده نمایند.
نشریات
نشریات موجود درکتابخانه، در پایگاه نشریات قابل جستجو است. کاربران با ارائه مشخصات اعم از عنوان، شماره و سال، نشریه را از کتابدار امانت درخواست می کنند. محدودیتی برای کپی‌برداری از نشریات وجود ندارد و کاربران می‌بایست فرم ویژه تکثیر را تکمیل کنند.
خدمات عمومی کتابداری در کتابخانه ازطریق یک مخزن اصلی مشترک به صورت قفسه بسته و در سه تالار مطالعه مجزا به صورت قفسه باز انجام میشود. هدایت و راهبری هر تالار با کتابدار هر تالار است.
خدمات مرجع
"خدمات مرجع"در واقع کمکهای فردی است که به کاربران کتابخانه ای که در جستجوی اطلاعات هستند داده میشود. فرد کمک کننده " کتابدار مرجع" نامیده میشود. کتابدار مرجع به عنوان "رابط بین کاربر و اطلاعات" و "هدایت کنندگان کاربران در بزرگراه اطلاعاتی" عمل میکند.
کتابداران مرجع کتابخانه با در نظرگرفتن نیاز کاربر، سطح اطلاعاتی وی و رعایت اولویت‌های کاری، نوع و میزان خدمات مرجع را تشخیص و ارائه می کند.
آموزش استفاده از کتابخانه و نرم افزارهای کتابخانهای به کاربران جدیدالورود وکمک به مراجعه‌کنندگان در یافتن اطلاعات از وظایف اصلی این بخش است.
بانک اطلاعات
با ورود رایانه و ایجاد پایگاههای اطلاعاتی، خدمات اطلاع رسانی در کتابخانه ها ایجاد شده است. در این نوع خدمات، بخشی ازخدمات مرجع و مشاوره ها به صورت رایانهای و معمولا با عبارت "از کتابدار بپرس" و با سرعت بالا صورت میگیرد. همچنین کتابخانه با در نظر گرفتن جامعه استفاده کننده و نیاز آنها، اشتراک و نحوه دسترسی به پایگاههای اطلاعاتی مفید را فراهم میکند تا کاربران عضو بتوانند براحتی به منابع بیشتر و روزآمد دسترسی داشته باشند. محتویات این پایگاهها شامل کتابهای الکترونیکی، پایاننامه ها، مقالات و نشریات است.
پاسخگویی به سؤالات کاربران از طریق پایگاه اطلاع‌رسانی کتابخانه، راهنمایی مراجعه‌کنندگان برای استفاده از نرم‌افزارهای تحقیقاتی و پایگاههای الکترونیکی، ارائه خدمات جا به جایی اطلاعات در بانک‌اطلاعات کتابخانه و نظارت بر کارکرد کاربران بانک اطلاعات از وظایف اصلی این بخش است.
سامانه مطبوعات دیجیتال
جهت دسترسی آسان و سریع مراجعان کتابخانه به اطلاعات و اخبار، سامانه مطبوعات دیجیتال به صورت پیوسته راه‌اندازی شد. این سامانه توسط بخش فناوری اطلاعات کتابخانه طراحی شد. سامانه مطبوعات دیجیتال در تاریخ 28/1/91 با حضور حجت الاسلام‌والمسلمین عماد، معاون پژوهش حوزه‌های علمیه، افتتاح و راه‌اندازی شد.
با راه اندازی این بخش، از انباشت روزنامه‌ها و صرف فضا جلوگیری و از هزینه نگهداری آنها کاسته شد و امکان استفاده همه کاربران از اطلاعات پایگاههای خبری به صورت لحظه‌ای فراهم شد.