رونمایی از کتاب «فهرست کتابهای فارسی چاپ سربی در کتابخانه کنگره امریکا»

به همت کمیته منابع کهن مجمع کتابخانه های تخصصی استان قم (مکتا) در روز دوشنبه 4 تیر 1403 و در آستانه عیدسعید غدیر خم آیین رونمایی و معرفی کتاب «فهرست کتابهای فارسی چاپ سربی کتابخانه کنگره» در محل تالار کتابخانه آیت الله العظمی بروجردی(ره) برگزار گردید.

در این مراسم که با حضور مدیران و کارشناسان کتابخانه های عضو مکتا برگزار شد، پس از تلاوت آیاتی چند از قرآن کریم، ابتدا جناب آقای جلیسه به عنوان مدیر کمیته منابع کهن مکتا به ایراد سخن پرداخته و در اهمیت این فهرست مطالبی را بیان فرمودند؛ ایشان در صحبتهای ابتدایی خود عنوان کردند: اولین کتاب به خط عربی با عنوان «صلاة السواعی»  در سال ۱۵۱۴م در فانوی ایتالیا منتشر شد و بعد از این تاریخ است که چاپ و انتشار کتاب به خط و زبان عربی و  بعدتر به زبان فارسی در دنیا آغاز می‌گردد. کمبود متخصص در این حوزه موضوع موجب شده است که اولاً بسیاری از کتابخانه‌های دنیا اقدام به فهرست‌نگاری کتاب‌های فارسی و حتی عربی مخازن خود نکنند، یا اگر این کار انجام شده باشد نیز با دقت لازم به سرانجام نرسیده باشد و فهرست تهیه شده حاوی اطلاعات کامل نبوده و بعضاً همین اطلاعات نیز مغلوط باشد. «فهرست کتاب‌های فارسی چاپ سربی در کتابخانۀ کنگرۀ آمریکا» اولین فهرست از این نوع کتاب‌هاست که توسط یک ایرانی متخصص و آشنا به تاریخ چاپ و نشر به‌نگارش درآمده است.

وی تأکید کرد: به گمان من انتشار این فهرست نقطۀ عطفی برای تاریخ کتاب به زبان فارسی در دنیا به‌شمار می‌رود. چرا که توجه کتابخانه‌های مختلف دنیا و حتی ایران را به این مهم جلب می‌کند که این منابع ارزشمند می‌بایست مورد دقت‌نظر و توجه بیشتری قرار گرفته و به‌صورتی ویژه توسط متخصصین فهرست‌نگاری گردند.

ایشان در پایان سخنان خود اظهار امیدواری کردند که بسیاری از کتابخانه‌های دنیا من‌جمله کتابخانه‌های بریتانیا، فرانسه، آلمان، ایتالیا، اسپانیا، اتریش، هند و روسیه که بیشترین سهم در انتشار کتابهای فارسی در این کشورها بوده و تعداد قابل توجهی از این نوع منابع را در مخازن خود دارند هرچه سریعتر و با به‌کارگرفتن متخصصین ایرانی و یا زیر نظر آنها به فهرست‌نگاری کتاب‌های فارسی خود بپردازند.

در ادامه جناب آقای مهدی محمدی شجاعی دبیر مکتا ضمن خوشامدگویی به مهمانان حاضر درباره تاریخچه و پیشینه این مجمع مطالبی را عنوان کردند.

در ادامه نیز آقای دکتر بوذری طی صحبت‌هایی مبسوط به معرفی کتابخانۀ کنگرۀ آمریکا و بخش‌های مختلف این کتابخانه و چگونگی عضوگیری و استفاده از منابع در این کتابخانه پرداختند و در خصوص شیوۀ کار خود در فهرست‌نگاری کتاب‌های فارسی چاپ سربی و ویژگی‌های این فهرست پرداختند.

همچنین درباره ساختمان، ساختار و برنامه های کتابخانه کنگره توضیحاتی ارائه کردند؛ ایشان در همین راستا افزودند ساختمان کتابخانه شامل سه تالار مخصوص است که هر تالار به اسم یکی از روؤسای جمهور پیشین امریکا نام گذاری شده است.

هر تالار مربوط به فعالیت ویژه ای همچون برگزاری نمایشگاههای مختلف، مخازن کتاب و تالارهای مطالعه محققین و پژوهشگران می باشد.

نسخ خطی، سنگی و به طور کلی منابع کهن و نادر این کتابخانه در بخش دیگری و در جایگاههایی به نام قفس کتاب یا cage نگهداری می شود .

وی همچنین افزود: در مدت زمان اقامت خود در امریکا و استفاده از کتابخانه کنگره با برگزاری جشنها و نمایشگاههای موردی و فصلی روبرو می شد که یکی از موارد آن در راستای ترویج مطالعه و ترغیب استفاده از کتابخانه جشنی بود که در آن هر شخص با لباس و شمایل یکی از شخصیت‌های مورد علاقه خود ظاهر می‌شد.

پایان جلسه نیز به پرسش و پاسخ حضار از جناب آقای دکتر بوذری اختصاص یافت و در آخر با حضور مدیران کتابخانه ها از اثر حاضر رونمایی به عمل آمد و حاضران عکس یادگاری گرفتند.