۹۶گ؛ ۲۵س؛ ۱۶* ۵/۲۵سم؛ صفحات مجدول، برگشمار داخل جداول گوشه سمت چپ بالاي صفحات سنت چپ. کليشه ستاره براي جداسازي عبارات در تمامي نسخه ديده مي شود.. دو صفحه 40 و 41 که جدولي در باره اسامي شهرها و طول و عرض آنهاست به تکنيک چاپ سنگي به چاپ رسيده است
توصیف
آغاز:هذا کتاب مدائن العلوم وفيه خمس بسم الله الرحمن الرحيم مدائن الاول مدينة علم اللغة الحمد لله الواجب الوجود. الذي افاض بجوده الوجود واسبغ نعمه باعطاء المدارک وايضاح المسالک الي طاعة المعبود والصلوة والسلام علي من من من منه بوجوده علي کل موجود محمد المبعوث علي الجن والانس بعد ما بلغ المقام المحمود وعلي آله المعصومين المنصوبين لحفظ معالم الدين وهم شفعاء اليوم الموعود اما بعد فيقول خادم بساتين المذهب الجعفري من مذاهب الشرع المحمدي محمدجعفر الاسترأبادي ان الغرض من خلق البرية افاضة النعم الابدية ...
انجام: من الرجوع الي المرجحات کالکثرة والاعدلية والاضبطية ونحو ذلک مما يفيد المظنة والايقدم المثبت جرحا کان او تعديلا لوجوب تقدم قول من لايلزم من تقديم قوله تکذيب الاخر ورده نعم ان عرض مانع عن التقديم ککون الجارح مجروحا ولم يتحقق جهة للترجيح يتوقف والايقدم الراجح والجه واضح فان النافي بعدم الوجدان اذا صار نفيه راجحا عارض کالاشتهار وغيره من اسباب الاعتبار يحصل الظن بکونه حقا فيقدم علي الموهوم ولوکان مثبتا فالقول بتقديم التعديل مظ او الجرح کک او عند عدم التکاذب لکونه اثباتا والتوقف عنده الامع المرجح محل نظر خاتمه
دو نسخه از اين کتاب موجود است که اولي داراي مهر بيضي با سجع "يا صمد "در صفحه ابتداي کتاب از نسخه اهدايي مرحوم محمد رمضاني و نسخه دوم از مجموعه اهدايي آيت الله فريد محسني اراکي است که مهر اهداي ايشان به تاريخ 1391ق. در صفحه اول کتاب به چشم مي خورد همچنين يک مهر بيضي با سجع "الراجي محسن بن ابوالقاسم الحسيني" در صفحه آغاز کتاب و مهر مربع با سجع "يامحسن قد اتاک المسي" در صفحه انجام کتاب به چشم مي خورد
<واقف: محمد رمضاني و فريد محسني اراکي>
اين کتاب در پنج مدينه تاليف شده است مدينه اول مقدمه مي باشد در باب تعريف علوم ادبي عربي و علم اللغة مدينه دوم در باب علم الصرف مدينه سوم علم النحو و مدينه چهارم معاني و بيان و مدينه پنجم علم المنطق که در بخشي از آن نيز به چگونگي تعيين قبله با ارئه جدولي از شهرهاي ايران که طول و عرض جغرافيايي در آن قيد شده است پرداخته است
(مندرجات)
نسخه ديجيتال
(توصيف داده رايانه اي)
