۵۶ص؛۱۷س؛ ۱۴*۳۰سم؛ صفحات مجدول، رکابه داخل جداول در انتهاي خط آخر و برخي اوقات بين دو کليشه چاي دو کليشه چاي برگ و ستاره در جاي جاي نسخه براي جداسازي کلمات و عبارات مورد استفاده قرار گرفته اس
توصیف
بسمله، الحمد لله الذي خلق الانسان من سلالة من طين ثم جعله نطفة في قرار مکين ثم خلق النطفة علقة فخلق العلقة مضغة فخلق المضغة عظاما فکسي العظام لحما ثم انشاء خلقا اخر فتبارک الله احسن الخالقين والصلوة علي رسوله الذي کان نبيا و آدم بين الماء والطين وعلي آله واصحابه متممين علوم الاولين والاخرين اما بعد عنوان نامه مزين بنام نامي سلطان اعظم و اکرم و خاقان اجل و ارفع و افخم سيد
در مقابل اين هلاکت عظيمه از چنين عمل بيخطري که نهايت زحمتش از زحمت خراش ناخن گربه زيادتر نيست چرا مضايقه ميکند و چه سان خود را معاف ميدارد گرفتم نفع اين عمل ناتمامست آيا ضرري که دارد کدامست پس هيچ عاقل از اينگونه امور اجتناب نميکند و از اين قبيل عملها احتراز نمينمايد تم الکتاب بعون الملک الوهاب والصلوة علي خير من نطق بالصواب وعلي آله واصحابه خير آل واصحاب.
انجامه: رساله مزبور مامور و در خدمتگذاري سعي تمام و جد و جهد مالاکلام نموده و در تاريخ بيست و هشتم شهر شعبان المعظم من سنة هزار و دويست و چهل و پنج هجري انطباع و انتفاعش نسخ رساله صورت اتمام پذيرفت وبالله التوفيق.
< واقف: محمد رمضاني>
شامل: مقدمه، در سبب اهتمام نواب اشرف در اين باب؛ در کيفيت ايجاد اين اختراع گران قدر؛ در کيفيت رسيدن عمل آبله زدن از ممالک انکلتره ببعض بلاد ايران و رواج دادن نواب اشرف او را و سبب تاليف اين رساله؛ در بيان عدد اصفالي که با آبله گاوي آبله زده اند؛ در عدد اطفالي که در آذربايجان با اين عمل آبله زده اند؛ در بيان اينکه مرض آبله اصل از امراض تازه است و در قديم نبوده است؛ در منسوخ شدن پيوندي که در قديم بوده است؛ در تاثير هر يک از اقسام ثلثه آبله؛ در بيان اينکه آبله در گاوها چگونه بهم ميرسد؛ در تعيين وقت گرفتن مايه و ريم از آبله گاو و انسان؛ در حفظ کردن مايه که هواي خارجي باو نرسد؛ در کيفيت اينکه آبله را چگونه بايد زد؛ در معالجه ناخوشيهايي که درآن اثنا عارض طفل شود؛ در تجربه چند که بعد از جنر بظهور رسيده است؛ در امور چند که طبيب را دانستن آنها در اين عمل لازم؛ خاتمه کلام ماندين نام طبيب؛ خلاصه کلام شاني زاده محمد عطاءالله قسطنطنية؛ ايضا شاني زاده محمد عطاء الله قسطنطنيه ميگويد؛ در رد کردن شبهه کساني که انکار اين عمل ميکنند
